ارزیابی و مقایسه محتوای فنل و عملکرد ضداکسیدانی در ۸۰ جمعیت متعلق به گیاه دارویی 'Prangos spp.

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: مجله اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی، دوره: 9، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_ECOPH-9-1_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 381
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

پیمان آذرکیش

گروه علوم باغبانی و مهندسی فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

محمد مقدم

دانشگاه فردوسی مشهد

عبدالله قاسمی پیربلوطی

مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرقدس، تهران

فاطمه خاکدان

گروه زیست شناسی، دانشگاه خواهران سمنان (فرزانگان)

چکیده

جاشیر (Prangos spp.)گیاهی دارویی و بومی برخی نواحی ایران است که در طب سنتی در درمان بسیاری از بیماری ها مورد استفاده قرار می­گیرد. این تحقیق به­منظور بررسی محتوای فنل و فعالیت آنتی­اکسیدانی اندام­های هوایی در مرحله گلدهی از ۸۰ جمعیت متعلق به هفت گونه P. hausslmechtii، P. lophoptera، P. corymbosa، P. uloptera، P. acaulis،  P. platychloenaو P. ferulacea در بهار و تابستان ۱۳۹۷ در شش استان لرستان، اصفهان، فارس، خوزستان، کهگیلویه­ و بویراحمد و چهار­محال ­و ­بختیاری به­صورت طرح بلوک­های کامل تصادفی انجام شد. بعد از تهیه عصاره متانولی اندام هوایی به روش خیساندن، فنل کل و فعالیت ضداکسیدانی عصاره به­ترتیب به روش فولین سیکالتو و دی فنیل پیکریل هیدرازیل (DPPH) اندازه گیری شد. برای تجزیه و تحلیل آماری از تجزیه واریانس و برای مقایسه میانگین­ها از آزمون دانکن استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که بین جمعیت­ها و گونه های مختلف جنس جاشیر به لحاظ میزان فنل کل و فعالیت آنتی­اکسیدانتی تفاوت وجود دارد. میزان فنل کل عصاره متانولی اندام­ هوایی ۸۰ جمعیت متعلق به هفت گونه جنس جاشیر بین ۵۹/۱۷ تا ۷۶/۱ میلی گرم گالیک­اسید در گرم عصاره و ظرفیت ضداکسیدانی آن­ها بین ۷۷/۶۱ تا ۲/۹۶ درصد متغیر بود. بیشترین میزان فنل کل و نیز فعالیت ضداکسیدانی در عصاره اندام­های هوایی جنس جاشیر متعلق به جمعیت­های ۵ (از گونه P. acaulis) و ۴۸ (از گونه P. platychloena)و کمترین میزان در جمعیت­های ۸۰ (از گونه P. platychloena)و ۳۶ (از گونهP. platychloena) مشاهده شد. در بین هفت گونه جنس جاشیر بیشترین میزان فنل کل و فعالیت ضداکسیدانی در گونه­های P. ulopteraوP. acaulisیافت شد. با توجه به خاصیت بالای آنتی اکسیدانی گیاهان جنس جاشیر و همچنین به دلیل خطرات سرطان زایی آنتی اکسیدان های مصنوعی پیشنهاد می گردد گونه­های مختلف این جنس مخصوصا گونه­های P. ulopteraوP. acaulis به عنوان جایگزینی مناسب بجای مواد نگه دارنده استفاده شوند. به طوری­که می توان از آن ها به عنوان منابع غنی و در دسترس، در صنایع غذایی و داروسازی استفاده کرد.  

کلیدواژه ها

آنتی اکسیدان, جاشیر, فنل کل, عصاره, رویشگاه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.