ارزیابی ژنوتیپ های آژیلوپس تائوشی (Aegilops tauschii) با استفاده از شاخص های تحمل به خشکی

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات غلات، دوره: 8، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_CRGU-8-4_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 217
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهران فلک ناز

دانشجوی دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان

علی اعلمی

دانشیار، گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان

علی اشرف مهرابی

دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه ایلام

عاطفه صبوری

دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان

دانیال کهریزی

استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی

چکیده

خشک­سالی و آثار ناشی از آن مهم ترین و رایج ترین تنش محیطی است که تولیدات کشاورزی را در جهان با محدودیت روبه رو ساخته است. یکی از راه­ بردهای مفید اصلاح گیاهان زراعی برای مقاومت به خشکی، حفظ و بهره گیری از تنوع موجود ژرم­پلاسم آن ها می باشد. به منظور شناسایی منابع مقاومت به خشکی، ۱۲۵ژنوتیپ گندم ­نیای آژیلوپس تائوشی در قالب طرح آگمنت با سه تکرار و تحت دو شرایط بدون تنش (آبیاری تکمیلی در سه مرحله ساقه­دهی، گلدهی و پرشدن دانه) و تنش خشکی (بدون آبیاری تکمیلی) کشت و بر اساس شاخص­های تحمل به خشکی مورد ارزیابی قرار گرفتند. مطالعه همبستگی عملکرد با شاخص های تحمل نشان داد که شاخص های میانگین حسابی (MP)، میانگین هندسی (GMP)، تحمل به تنش (STI) و تحمل (TOL) برای شناسایی ژنوتیپ­های با عملکرد بالا در هر دو شرایط تنش و بدون تنش خشکی مناسب بودند. بر اساس این شاخص ها،به­ترتیب ژنوتیپ­های شماره ۵۵، ۵۰، ۵۸ و ۶۵ متحمل­ترین ژنوتیپ­ها و ژنوتیپ­های شماره ۴۵، ۳۴، ۳ و ۹ حساس ترین ژنوتیپ­ها تعیین شدند. گروه بندی ژنوتیپ­ها بر مبنای شاخص های تحمل با استفاده از تجزیه خوشه­ای به­روش متوسط فاصله بین گروه­ها (UPGMA)، ژنوتیپ­ها را در هفت گروه مختلف دسته­بندیکرد. ژنوتیپ­های شماره۵۰،۵۵، ۵۸ و ۶۵ کهدارایبیش­ترین مقادیر برایاین شاخص ها بودند، در دو گروه سه و پنجقرار گرفتند. نتایج تحلیل­های آماری مختلف در این تحقیق نشان داد که دو ژنوتیپ شماره ۵۰ و ۵۵ به عنوان متحمل­ترین ژنوتیپ­ها بودند و می­توانند به­عنوان منابع ژنتیکی مناسب در برنامه­های به­نژادی گندم برای تحمل به خشکی مورد توجه قرار گیرند.

کلیدواژه ها

تجزیه خوشه ای, تنش خشکی, ژرم پلاسم, عملکرد دانه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.