بهینه سازی سطوح آبیاری و نیتروژن بر عملکرد، کارایی مصرف آب و کارایی مصرف نیتروژن در گیاه کینوا (Chenopodium quinoa Willd.) با استفاده از مدل سازی سطح- پاسخ
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه پژوهشهای زراعی ایران، دوره: 19، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JFCR-19-2_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 310
نویسندگان
گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
دانشجوی دکتری بوم شناسی زراعی، گروه اگروتکنولوژی، دانشگاه فردوسی مشهد
کارشناس ارشد هواشناسی کشاورزی، معاونت خدمات بیمه ای بانک کشاورزی استان خراسان رضوی
دانشجوی دکتری بوم شناسی زراعی، گروه اگروتکنولوژی، دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
بهینه سازی یکی از راهکارهای موثر مدیریتی برای بهبود کارایی مصرف منابع و کاهش آلودگی های زیست محیطی محسوب می شود. مدل سطح- پاسخ (RSM) مجموعه ای از تکنیک های آماری و ریاضی مورد استفاده برای بهینه سازی نهاده های تولید به شمار می آید. در این مطالعه، بهینه سازی سطوح نیتروژن و آبیاری کینوا با استفاده از طرح مرکب مرکزی (CCD) انجام شد. این آزمایش با ۱۳ تیمار و دو تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی ۹۷-۱۳۹۶ اجرا شد. تیمارها بر اساس سطح پایین و بالای آبیاری (به ترتیب با ۲۵۰۰ و ۷۵۰۰ مترمکعب در هکتار) و نیتروژن (به ترتیب با صفر و ۲۰۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار) تعیین شدند. عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص های کارایی نیتروژن و کارایی مصرف آب به عنوان متغیر وابسته مورد اندازه گیری قرار گرفتند و تغییرات این متغیرها با استفاده از مدل رگرسیونی ارزیابی شد. به منظور ارزیابی کیفیت مدل پیش بینی شده از آزمون عدم برازش استفاده شد. مقادیر بهینه کاربرد نیتروژن و آب برای مقادیر مطلوب متغیرهای وابسته شامل عملکرد دانه، بازیافت نیتروژن، کارایی مصرف نیتروژن و کارایی مصرف آب در سه سناریوی اقتصادی، زیست محیطی و اقتصادی- زیست محیطی بررسی شد. نتایج نشان داد که اثر جزء خطی و درجه دو بر تمام صفات مورد مطالعه معنی دار بود. اثر متقابل دو عامل نیتروژن و آبیاری تنها بر کارایی مصرف نیتروژن و کارایی مصرف آب معنی دار بود. آزمون عدم برازش در مورد هیچ کدام از صفات معنی دار نشد که این امر نشان دهنده ی برازش مطلوب مدل رگرسیون درجه دو کامل بود. بیشترین عملکرد دانه با ۴/۳۸۳۵ کیلوگرم در هکتار برای مصرف ۲۰۰ کیلوگرم نیتروژن و ۷۵۰۰ مترمکعب در هکتار آبیاری به دست آمد. در سناریوی اقتصادی- زیست محیطی کاربرد ۹۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار و ۶۰۰۰ مترمکعب در هکتار آبیاری موجب حصول کارایی مصرف نیتروژن با ۹۳/۱۵ کیلوگرم دانه بر کیلوگرم نیتروژن خاک، بازیافت نیتروژن ۵۰ درصد، کارایی مصرف آب ۵/۰ کیلوگرم در مترمکعب و ۳۱۲۱ کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه شد. به طور کلی، به نظر می رسد میزان مصرف منابع به ویژه آب و نیتروژن بر اساس سناریوی اقتصادی- زیست محیطی می تواند به عنوان راهکاری مطلوب در توسعه سطح زیر کشت و تولید پایدار کینوا به عنوان گیاهی جدید مد نظر قرار گیرد.کلیدواژه ها
آزمون عدم برازش, سناریوی اقتصادی- زیست محیطی, طرح مرکب مرکزی, کارایی مصرف منابع, گیاه جدیداطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.