شناسایی ترکیبهای شیمیایی اسانس گونه های Vitex در ایران

  • سال انتشار: 1385
  • محل انتشار: مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، دوره: 22، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_IJMAPR-22-1_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 394
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

روح انگیز عباس عظیمی

دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور (واحد تهران)

فاطمه سفیدکن

اعضای هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

زیبا جم زاد

اعضای هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

غلامرضا بخشی خانیکی

عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

چکیده

جنس Vitex از تیره Lamiaceae در مناطق گرمسیری نیمکره شمالی وجنوبی پراکندگی دارد. حدود ۲۵۰ گونه از آن شناخته شده است و گسترش تعدادی ازگونه های آن تا مناطق معتدله نیز ادامه می یابد. بررسی خصوصیات مورفولوژی برگ، ساقه، گل و کاسه گل در کنار بررسیهای میکرومورفولوژیک حضور چهار گونه V. agnus-castus، V. pseudo-negundo،V. negundo,وV. trifolia را در ایران نشان میدهد. در این تحقیق سرشاخههای گلدار این گونه (زمان گلدهی) از رویشگاه طبیعی جمع آوری گردید و پس از خشک کردن در سایه، اسانس آنها به روش تقطیر با آب جداسازی شد و سپس توسط دستگاه GC و GC/MS موردتجزیه و شناسائی قرار گرفت. در اسانس گونه V. agnus-castu، منوترپنوئیدها (۸۲.۸%)  ترکیبهای غالب بودند که از میان آنها ۱و۸-سینئول (۱۸.۵%)، آلفا-پینن (۱۷.۸%)، لیمونن (۱۵.۷%) و سابینن (۱۴.۹%) اجزای عمده بودند. در اسانس گونه V. pseudo-negundoسزکوئی ترپنوئیدها (۵۰.۷%) ترکیبهای غالب بودند که عمده ترین آنها شامل آلفا-گواین (۱۴.۲%)، جرماکرن D)۱۱.۶%)، آلفا-کادینول (۱۰%) و بی سیکلوجرماکرن (۹.۹%) می شدند. در اسانس گونه negundoV.، منوترپنوئیدها ترکیبهای غالب بودند (۶۶.۶%) که از میان آنها ۱و۸-سینئول (۲۰.۸%) و آلفا-پینن (۱۸.۸%) اجزای عمده بودند. در اسانس گونه V. trifolia، منوترپنوئیدها بخش عمده اسانس را تشکیل میدادند (۶۷.۱%) که از میان آنها سابینن (۲۴.۶%) و آلفا-پینن (۲۳.۹%) اجزای اصلی بودند. ترکیب ۱و۸-سینئول در اسانس این گونه برخلاف گونه های دیگر وجود نداشت به علاوه ترکیب سزکوئی ترپنوئیدی بتا-کاریوفیلن (۱۰.۵%) دارای در صد نسبتا بالایی در اسانس بود. 

کلیدواژه ها

Lamiaceae, Vitex, اسانس, ۱و۸-سینئول, سابینن, آلفا-کادینول

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.