ارتباط بین شاخص های تحمل به تنش خشکی و روش استفاده از آنها در برنامه های غربالگری گندم

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، دوره: 12، شماره: 33
  • کد COI اختصاصی: JR_JCB-12-33_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 280
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سعید یاراحمدی

Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University

قربانعلی نعمت زاده

Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University

حسین صبوری

Gonbad Kavous University

حمید نجفی زرینی

Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University

چکیده

هدف از این مطالعه ارزیابی شاخص­ های تحمل به خشکی و پی بردن به روابط بین آنها و به ­کارگیری آنها در برنامه های غربال­گری گندم بود. به ­منظور غربالگری صحیح ژنوتیپ­ ها از تجزیه به مولفه­ های اصلی و بای پلات و قرار دادن ژنوتیپ­ ها در بای پلات براساس امتیاز فاکتورها استفاده شد. ژنوتیپ ­های انتخابی می­ بایست در شرایط تنش و همچنین در شرایط رطوبتی مطلوب، عملکرد بالا و پایداری داشته باشند. آزمایشی با استفاده از طرح آلفا لاتیس با دو تکرار در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی با استفاده از ۱۳۲ ژنوتیپ گندم نان در مزرعه پژوهشی ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد کاووس در سال زراعی ۹۵-۱۳۹۴ اجرا گردید. بر اساس عملکرد در شرایط بدون تنش (YP) و تنش (YS) شاخص­ های تحمل خشکی از قبیل شاخص حساسیت به تنش (SSI)، شاخص تحمل تنش (STI)، شاخص تحمل (TOL)، شاخص میانگین تولید (MP)، شاخص میانگین هارمونیک (HM)، شاخص عملکرد (YI)، شاخص حساسیت به خشکی (SDI)، شاخص خشکی نسبی (RDI)، شاخص درصد حساسیت به تنش (SSPI)، شاخص مقاومت به خشکی (DRI) و شاخص پایداری عملکرد (YSI) محاسبه شدند. شاخص ­های تحمل STI، GMP، HM،  MPو YI همبستگی مثبت و بسیار بزرگی با عملکرد در شرایط نرمال و همچنین با عملکرد در شرایط تنش داشتند. بنابراین ژنوتیپ­ های با مقادیر عددی بزرگ برای این شاخص­ ها، عملکرد بالایی در شرایط تنش و عدم تنش داشتند. شاخص ­های TOL، SSPI، DSI و SSI ژنوتیپ­ های با عملکرد بالا در شرایط نرمال ولی حساس به تنش (گروه Bفرناندز) را شناسایی کردند. هم چنین شاخص ­های YSIو RDI ژنوتیپ ­های با عملکردی بالاتر از میانگین ژنوتیپ ­ها در شرایط تنش و عملکردی پایین تر از میانگین ژنوتیپ­ ها در شرایط مطلوب (گروه Cفرناندز) را از سایر ژنوتیپ ­ها به خوبی تفکیک کردند.

کلیدواژه ها

Biplot, Drought Stress, Principal Component Analysis, Wheat, بای پلات, تنش خشکی, گندم, مولفه های اصلی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.