خشک شدن تالاب هامون با نگرشی بر معاهدات بین ایران و افغانستان در خصوص تقسیم آب هیرمند و عدم پایبندی افغانستان به این تعهدات
- سال انتشار: 1387
- محل انتشار: اولین همایش ملی تالاب های ایران
- کد COI اختصاصی: WETLAND01_053
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 1410
نویسندگان
دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی دانشگاه سیستان و بلوچستان
چکیده
تالاب بین المللی هامون، یکی از تالا بهای مهم دنیا و بزرگترین دریاچه آب شیرین در فلات ایران محسوب م یشد که با مساحتی حدود 5700 کیلومتر مربع تا چندی پیش ابراز وجود می نمود. به علت خشکسالیهای مکرر سالهای اخیر و عدم پایبندی کشور افغانستان به معاهدات ف یمابین در خصوص تقسیم آب رودخانه هیرمند (تنها منبع تغذیه تالاب هامون)، این تالاب به کلی خشک شد و اکوسیست مهای متنوع گیاهی و جانوری آن نابود گردید. حیات منطقه سیستان به حیات تالاب هامون و حیات تالاب هامون به جریان رود هیرمند وابسته است. رودخانه هیرمند از افغانستان سرچشمه می گیرد. وقوع خشکسالی و کاهش جریان آب هیرمند به تالاب، منجر به وقوع بحران آب در این منطقه شده است . در صد سال گذشته افغانیها با جدا کردن کانالهای متعددی از هیرمند و احداث سدهای مخزنی و انحرافی روی آن ، حجم بیشتری از آب را مهار نموده و میزان آب جاری به تالاب هامون و منطقه سیستان را کاهش داد هاند. این مسئله موجبات اختلاف بین ایران و افغانستان را در طول تاریخ بوجود آورده است. جهت رفع اختلاف و میزان سهم طرفین از آب هیرمند، هر چند وقت معاهده ای منعقد می شده است. در این مقاله قصد بررسی معاهداتی را داریم که در بحث توزیع آب هیرمند و میزان حقابه ایران از این رود، صورت گرفته است. هر چند در این معاهدات، بی عدالتیهایی صورت گرفته و منطقه سیستان را که روزگارانی جزء انبار غله ایران به حساب می آمد، به منطقه ای خشک و لم یزرع تبدیل نموده است، اما در چند سال اخیر همان سهم ناچیز ایران از آب رود هیرمند نیز نادیده انگاشته شده و هیچ آبی از این رودخانه وارد منطقه سیستان نمی شود. اخیرا نیز دولت افغانستان با یاری شرکتهای امریکایی ، سده ا و کانالهایی را بدون توجه به معاهدات فی مابین، روی رود هیرمند و شاخه های آن احداث کرده است. این شرایط به همراه خشکسالیهای اخیر، تالاب بی نالمللی هامون را به پهنه ای از شن و ماسه تبدیل نموده است . بنابراین عدم پایبندی افغانستان در خصوص رعایت سهم ایران از آب هیرمند و حاکمیت شرایط خشکسالی از سال 1379 تا کنون ، باعث خشک شدن کامل تالاب هامون گردیده و محیط زیست و مراتع پیرامونی را به طور کلی دگرگون نموده است. پیامد این بحران در سالهای اخیر، باعث مهاجرت شمار قابل توجهی از جمعیت منطقه و گرایش برخی دیگر به شغلهای کاذب و غیر مجاز شده است. در انتها نیز، برای رفع این معضل و رهایی از این بحران راهکارهایی ارائه شده استکلیدواژه ها
خشکسالی، تالاب هامون، معاهدات، رود هیرمند، افغانستان، منطقه سیستانمقالات مرتبط جدید
- پایش مکانی خشکسالی با استفاده از شاخص VHI حاصل از داده های سنجنده MODIS - مطالعه موردی: استان تهران
- بررسی دلایل اقلیمی خشکیدگی جنگل های بلوط زاگرس با استفاده از اندازه گیری پارامترهای پهنا و ویژگی های آوندی حلقه های درختی
- طغیان آفات برگخوار نوظهور درختان و درختچه های جنگلی زاگرس شمالی و مرکزی: پیامد تغییرات آب و هوایی
- بانک آب: فرایندی جدید برای احیای حکمرانی آب در ایران
- بررسی تحقیقات خشکسالی در ایران
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.