شناسایی مناطق دارای پتانسیل تولید گرد و غبار در جنوب غرب ایران، مطالعه موردی: استان خوزستان
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: فصلنامه مهندسی و مدیریت آبخیز، دوره: 10، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_JWEM-10-3_012
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 244
نویسندگان
دانشیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
دانشیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
چکیده
فرسایش بادی از مهمترین فرایندهای بیابان زایی در مناطق خشک و نیمه خشک محسوب می شود. این فرایند سبب تخریب اراضی، خاک، منابع آب و غیره می شود. پدیده گرد و غبار به عنوان یکی از مهمترین پیامدهای فرسایش بادی در سطح ایران و جهان و به ویژه در منطقه غرب و جنوب غرب کشور مطرح است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف شناسایی مناطق داخلی دارای پتانسیل تولید گرد و غبار در استان خوزستان به انجام رسید. در این پژوهش، با ترکیبی از روش های آماری برای تجزیه و تحلیل اطلاعات ایستگاهی، ماهواره ای به منظور بارزسازی مناطق منشا گرد و غبار و تغییرات کاربری و مدل سازی برای رهگیری مسیر حرکت گرد و غبار استفاده شده است. نتایج نشان داد که در مقیاس سالانه بیشترین فراوانی رخداد گرد و غبار در استان خوزستان طی سال های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ ثبت شده است. در مقیاس فصلی، اواخر فصل بهار و اوایل تابستان و در مقیاس ماهانه ماه های می، ژوئن و جولای از بیشترین رخداد گرد و غبار برخوردار هستند. بارزسازی گرد و غبار روی تصاویر ماهواره ای و بررسی غلظت آن ها با استفاده از تصاویر AOD و BTD نشان داد که نواحی غرب و جنوب غرب استان خوزستان نسبت به سایر نواحی این استان بیشتر با گرد و غبارهای ورودی از خارج و یا داخل استان مواجه می شوند. ردیابی مسیر گرد و غبارهای ورودی نشان داد که طی دوره گرم سال بیشترین گرد و غبارهای ورودی با جهت شمال غربی–جنوب شرقی و غربی–شرقی و در دوره سرد به ویژه در اواخر دوره با جهت جنوبی–شمالی این استان را تحت تاثیر قرار می دهند. تهیه نقشه کاربری و بررسی تغییرات آن بیانگر کاهش سطح پهنه های آبی، پوشش گیاهی (۳۰ درصد) و افزایش زراعی بایر در سال ۱۳۹۳ به ویژه برای نیمه غربی خوزستان است. این ویژگی ها و خصوصیات فیزیوگرافی چون فرسایش پذیری بسیار زیاد سازندها، وجود خاک های شور و باتلاقی، رطوبت کم خاک، تغییرات زیاد کاربری نشان دهنده وجود مناطق مستعد و پتانسیل تولید گرد و غبار برای غرب و جنوب استان خوزستان است.کلیدواژه ها
بیابان زایی, تغییرات کاربری, فیزیوگرافی, AOD, BTDاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.