مقایسه شاخص های SPI، RDI و SPEI جهت پایش خشکسالی در شرایط تغییر اقلیم (مطالعه موردی: ایستگاه کرمانشاه)

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: دو فصلنامه هواشناسی کشاورزی، دوره: 9، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_AGRIMET-9-1_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 308
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

جعفر نیکبخت

گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

فاطمه هادلی

گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

چکیده

در سال های اخیر در اثر پدیده گرمایش جهانی و تغییرات عوامل هواشناسی، رخداد خشکسالی در مناطق مختلف جهان افزایش یافته است. هدف از پژوهش حاضر پایش خشکسالی با استفاده از شاخص های SPI، RDI و SPEI و بررسی خصوصیات این پدیده (شدت، بزرگی و تداوم خشکسالی) در در شرایط تغییر اقلیم در ایستگاه کرمانشاه طی دوره آماری ۱۹۶۳ تا ۲۰۱۹ می باشد. پنجره های زمانی مورد بررسی ۶، ۱۲ و ۲۴ ماهه بودند. جهت برآورد مقادیر تبخیرتعرق پتانسیل (ETp) از معادله هارگریوز-سامانی استفاده شد. روندیابی سری داده ها با آزمون من-کندال انجام شد. همچنین برای تعیین نقاط تغییر و جهش در سری زمانی، روش من-کندال رتبه ای، بکار رفت. نتایج نشان داد در دوره مطالعاتی، مقادیر دمای هوا و ETp در ایستگاه کرمانشاه افزایش یافته است در حالی که مقادیر بارش کاهش نشان داد. حساسیت دو شاخص RDI و SPEI به تغییرات اقلیمی بیش تر از شاخص SPI به دست آمد. بر اساس نتایج، در پنجره زمانی ۶ ماهه، و در شاخص های SPI و RDI، بزرگی خشکسالی و ترسالی در دوره بعد از ۱۹۹۴ (سال جهش) در قیاس با دوره قبل از آن، کاهش یافته است در حالی که در شاخص SPEI این حالت فقط در شرایط ترسالی مشاهده شد و در شرایط خشکسالی تغییرات این دو دوره قابل ملاحظه نبود. در هر ۳ شاخص و در پنجره های زمانی ۱۲ و ۲۴ ماه، بزرگی خشکسالی در دوره بعد از سال ۱۹۹۴ نسبت به دوره قبل از آن، افزایش نشان داد. در پنجره های زمانی ۱۲ و ۲۴ ماه، تغییرات بزرگی خشکسالی دو شاخص RDI و SPEI برای هر دو دوره قبل و بعد از ۱۹۹۴ بیش تر از SPI بود.

کلیدواژه ها

خشکسالی, روند, پنجره زمانی, کرمانشاه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.