ارزیابی سامانه های نوین آبیاری با مفاهیم بهره‎وری اقتصادی آب و راندمان آبیاری در استان قزوین

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: نشریه آبیاری و زهکشی ایران، دوره: 12، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_IDJ-12-3_017
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 312
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زهرا درگاهی

فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

بیژن نظری

استادیار گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

هادی رمضانی اعتدالی

استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران

حامد مازندرانی زاده

استادیار گروه علوم و مهندسی خاک، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

چکیده

ارزیابی راندمان اقتصادی سیستم­های آبیاری به عنوان رویکردی جدید با هدف ارزیابی و برنامه­ریزی آبیاری بر مبنای تحلیل­های اقتصادی است. در این پژوهش، ۴۲ سامانه آبیاری در استان قزوین مورد مطالعه قرار گرفت. میانگین شاخص نسبت منافع به مخارج در سامانه های آبیاری بارانی، ۴/۱ و در سامانه های آبیاری قطره­ای، ۹۴/۲ و در تمامی سامانه ها این نسبت بالای ۱ است که نشان از اقتصادی بودن طرح های اجرا شده دارد. اقتصادی تر بودن روش آبیاری  قطره­ای به دلیل استفاده از این سامانه­ها برای باغات است که درآمد بیش­تری دارند. متوسط بهره­وری اقتصادی آب آبیاری برای گندم، ذرت دانه­ای و علوفه­ای، جو و یونجه به ترتیب برابر ۷/۸۳۳۳، ۶/۴۸۵۴، ۲۴۸۶، ۸/۶۶۸۵، ۵/۴۴۰۴ ریال بر مترمکعب و متوسط این شاخص برای هلو، شلیل، انگور، سیب و گلابی در آبیاری قطره ای به ترتیب برابر ۳۴۷۱۶ ،۳۴۵۷۴، ۷/۱۴۹۷۵ ، ۲۶۵۰۳ و ۳۱۹۴۵ ریال بر مترمکعب به دست آمد. در ارزیابی کارآیی فنی سامانه­های آبیاری، ضریب یکنواختی، یکنواختی توزیع، راندمان واقعی کاربرد آب و راندمان پتانسیل کاربرد آب در چارک پایین، در سامانه های بارانی به ترتیب برابر با ۸۲/۷۶، ۱۹/۶۴، ۲۵/۵۵ و ۲۹/۶۵ درصد و یکنواختی پخش آب، راندمان پتانسیل و راندمان واقعی کاربرد در چارک پایین، در سامانه های قطره ای به ترتیب ۲۶/۶۵، ۷۶/۵۷، ۳۲/۵۱ درصد تعیین شدند. نتایج نشان داد که در هر دو روش آبیاری، با افزایش مساحت مزرعه، سامانه اقتصادی­تر می شود. ارزیابی راندمان آبیاری نشان داد فرصت های زیادی برای ارتقای بهره­وری اقتصادی آب در مزارع استان وجود دارد.

کلیدواژه ها

راندمان اقتصادی, بهره وری آب, سود خالص به ازای مترمکعب, سامانه آبیاری, استان قزوین

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.