تحلیل روندهای بارش و خشکسالی در برخی مناطق مرطوب تا نیمهخشک ایران

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه علوم آب و خاک، دوره: 22، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JWSS-22-1_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 313
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

میلاد نوری

۱. Dept. of Irrigation and Drainage, Faculty of Agric., Tarbiat Modares Univ. Tehran, Iran.

مهدی همایی

۱. Dept. of Irrigation and Drainage, Faculty of Agric., Tarbiat Modares Univ. Tehran, Iran.

محمد بنایان

۲. Dept. of Agronomy, Faculty of Agric., Ferdowsi Univ. of Mashhad, Iran.

چکیده

در این مطالعه، روند تغییرات شاخص بارش استانداردشده در بازه ۱۲ ماهه (SPI-۱۲) و بارش فصلی و سالانه طی ۲۰۱۴-۱۹۷۶ در ۲۱ ایستگاه همدید مرطوب و نیمهخشک ایران بررسی شد. پس از حذف همبستگی سریالی در برخی از سریها، روند تغییرات بارش و SPI-۱۲ بهوسیله آزمون ناپارامتری من- کندال ارزیابی شد. نتایج این پژوهش نشان داد که روند بارش سالانه در تمامی ایستگاهها طی ۳۹ سال اخیر کاهشی بود. روند بارش فصلی در زمستان، بهار، پاییز و تابستان بهترتیب در حدود ۹۰، ۹۵، ۴۷ و ۳۳ درصد از ایستگاهها کاهشی بود. روند نزولی بارش زمستانی در مناطق سنندج، خوی، ارومیه، همدان، مشهد، تربیت حیدریه، نوژه و قزوین معنیدار بود. همچنین، روند سری SPI-۱۲ در تمامی ایستگاهها به غیر از شهرکرد کاهشی بود. بهعلاوه، SPI-۱۲ فقط در ایستگاههای سنندج و فسا روند نزولی معنیدار داشت. شدیدترین خشکسالی نیز در ایستگاههای همدان، رامسر و ارومیه در ۲۰۰۰-۱۹۹۹ و در تبریز، سنندج، شیراز، فسا، قزوین، مشهد، تربت حیدریه، شهرکرد، گرگان و کرمانشاه در دوره ۲۰۰۹-۲۰۰۸ رخ داده است. نتایج این پژوهش نشان داد که روند بارش بخش عمدهایی از منطقه مورد مطالعه بهویژه در قسمتهای نیمهخشک شمال شرقی و جنوب غربی ایران در اثر خشکسالیهای شدید و طولانی دهه اخیر (۲۰۱۵-۲۰۰۵) تغییر کرده است.

کلیدواژه ها

Trend analysis, Drought, Standardized precipitation index, Serial correlation., تحلیل روند؛ خشکسالی؛ شاخص بارش استانداردشده؛ همبستگی سریالی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.