چینه‏ نگاری سنگی، پتروگرافی و زمین‌شیمی عناصر کمیاب ماسه‎سنگ ‏های بخش میانی سازند قرمز بالایی در منطقه حمزه‎‎لو (شمال‏ باختر زنجان)

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دوفصلنامه رسوب شناسی کاربردی، دوره: 8، شماره: 15
  • کد COI اختصاصی: JR_PSJBA-8-15_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 488
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

آیسان قاسملو

دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان

افشین زهدی

استادیار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان

حسین کوهستانی

دانشیار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان

میر علی اصغر مختاری

دانشیار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان

چکیده

در این پژوهش، ماسه­سنگ­های بخش میانی سازند قرمز بالایی در فاصله ۷۰ کیلومتری شمال­باختر زنجان مورد مطالعه قرار گرفته است. بخش میانی سازند قرمز بالایی ۹۴۵ متر ستبرا داشته و به ۴ بخش تقسیم می­گردد. این بخش‎ها شامل تناوب واحدهای تبخیری و مارن‏های سبز با میان­لایه‎های ژیپس‎دار با ستبرای ۳۰۰ متر، تناوب مارن‎های قرمز با میان‏لایه‏های ماسه‏سنگی قرمز و خاکستری رنگ و میکروکنگلومرا (با فراوانی ناچیز) با ستبرای ۳۵۵ متر، تناوب مارن‏های قرمز و سبز با میان­لایه‏های ماسه‏سنگی خاکستری و قرمز رنگ با ستبرای ۱۵۰ متر و تناوب مارن‎های سبز- خاکستری با میان‏لایه‏های ژیپس با ستبرای ۱۴۰ متر می‌باشند. ماسه­سنگ­ها عمدتاً دربرگیرنده انواع خُرده­سنگ­های رسوبی، دگرگونی و آتشفشانی، کوارتزهای عمدتاً تک­بلوری با خاموشی مستقیم و به میزان کمتر فلدسپات عمدتاً از نوع ارتوز می­باشد و در فضای بین این ذرات، سیمان کربناته و به میزان کمتر ماتریکس شناسایی شده است. ماسه­سنگ­ها از نوع فلدسپاتیک لیت­آرنایت و به میزان کمتر لیت­آرنایت (عمدتاً چرت­آرنایت) بوده و بلوغ بافتی، این ماسه‏سنگ‏ها عمدتاً به‏صورت نیمه‏بالغ تا بالغ می‏باشند. لایه­های میکروکنگلومرایی نیز از نظر ترکیب سنگ­شناسی مشابه با ماسه­سنگ­ها بوده و به صورت کنگلومرای خارج سازندی، ارتوکنگلومرا (زمینه کمتر از ۱۵ درصد) و از نوع چند منشأیی تقسیم­بندی می­شوند. براساس اجزای اصلی تشکیل­دهنده و نتایج آنالیزهای ژئوشیمیایی عناصر کمیاب، جایگاه تکتونیکی این ماسه­سنگ­ها مناطق برخوردی و کوهزایی با چرخه مجدد است. هم­چنین با توجه به داده‎های به‎دست آمده در این تحقیق، سنگ مادر ماسه­سنگ­ها بیش­تر مربوط به سنگ­های آذرین حدواسط تا فلسیک بوده و تحت تأثیر آب و هوای نیمه­خشک قرار داشته­اند.

کلیدواژه ها

چینه نگاری سنگی, زمین‌شیمی, جایگاه تکتونیکی, بخش میانی سازند قرمز بالایی, زنجان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.