خراج نگاری در چهار قرن نخست هجری با تاکید بر نقش شیعیان

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: دوفصلنامه سیره پژوهی اهل بیت (ع)، دوره: 5، شماره: 9
  • کد COI اختصاصی: JR_JSAB-5-9_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 656
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فرشته بوسعیدی

دکتری تاریخ تشیع دانشگاه اصفهان

محمدعلی چلونگر

استاد گروه تاریخ دانشگاه اصفهان

اصغر منتظرالقائم

استاد گروه تاریخ دانشگاه اصفهان

زهرا حسین هاشمی

دانشجوی دکتری تایخ اسلام دانشگاه اصفهان

چکیده

تاریخ نگاری اسلامی در کنار تاریخ سیاسی، فرهنگی و اجتماعی به جنبه های اقتصادی و مالی حکومت اسلامی نیز توجه می کرده است. در تاریخ نگاری اقتصادی مسائل گوناگون مانند خمس، زکات، جزیه، خراج و نظایر اینها مطرح می شود. خراج از مهمترین درآمدهای دولت های اسلامی بود که به ویژه پس از شروع فتوحات مورد توجه خلفا و کارگزاران خلافت و بالطبع مورد توجه تاریخ نگاران قرار گرفت. در خراج نگاری ها در کنار مسائل تاریخی مباحث فقهی و مالی نیز مورد توجه بوده است. این پژوهش با استفاده از تحلیل داده های تاریخی و کتاب های خراج نگاری، تلاش می کند ضمن بررسی چارچوب تاریخی خراج نگاری های چهار قرن نخست هجری، نشان دهد شیعیان چه جایگاهی در نگارش این گونه آثار داشته اند به نظر می رسد با توجه به تسلط آل بویه بر قلمرو خلافت اسلامی، اوج خراج نگاری شیعیان قرن چهارم هجری بوده است. شیعیان به سبب حضور در دربار آل بویه، متناسب با نیازهای فقهی و اداری به نگارش کتاب های خراج پرداخته بودند.

کلیدواژه ها

آل بویه, تاریخ نگاری, خراج, خراج نگاری, میراث علمی شیعه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.