بررسی برخی صفات مورفولوژیک، بیوشیمیایی و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان در شلغم های بومی ایران در شرایط تنش شوری ناشی از کلرید سدیم

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه تنش های محیطی در علوم زراعی، دوره: 11، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_ESCS-11-1_013
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 531
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد امیریان مجرد

دانشجوی دکترا سبزیکاری، گروه علوم باغبانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

محمد رضا حسندخت

استاد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران.

وحید عبدوسی

استادیار، گروه علوم باغبانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

سید علی طباطبایی

استادیار، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، ایران.

چکیده

شوری یکی از مهم ترین تنش­های محیطی است که از راه های مختلف بر عملکرد و بهره وری سیستم­های گیاهی در سطوح مختلف رشدی اثر می­گذارد. شلغم با نام علمی (subsp. rapiferaBrassica rapa L.) به عنوان منبع غذایی سلامتی بخش قوی، حاوی انواع آنتی اکسیدان­ها بوده و ایران یکی از مراکز اصلی تنوع آن است. توده­ های بومی دارای مجموعه ای از صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و فنولوژیک هستند که موجب افزایش بازده استفاده از آب موجود در خاک در محیط های شور و خشک می شوند. مطالعه حاضر با هدف بررسی واکنش توده­ های بومی شلغم ایران به تنش شوری ناشی از کلرید سدیم ازنظر صفات مورفولوژیکی، بیوشیمیایی و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان، برای درک بهتر سازوکارهای مقاومت به شوری و دستیابی به منابع ژنتیکی مطلوب انجام گرفت. توده­ های شلغم شامل اردکان، شیراز و کرمانشاه، در چهار سطح شوری صفر، 60، 120 و 180 میلی ­مولار کلرید سدیم به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در محیط کنترل شده، با سه تکرار موردبررسی قرار گرفتند. نتایج این مطالعه نشان داد که صفات مورفولوژیک، شامل زیست توده اندام هوایی و ریشه تحت تاثیر تنش­ شوری قرار گرفتند، ولی تنش­های شدید شوری (120 و 180 میلی­­مولار)، تاثیر معنی­ داری بر صفات فوق نداشتند. در این بررسی، با افزایش شوری میزان پرولین و مالون­ دی­ آلدئید در تمام توده­ ها افزایش و مقدار فنول کل کاهش یافت. توده­ حساس کرمانشاه دارای بیشترین مقدار پرولین و مالون ­دی­ آلدئید بود. فعالیت آنزیم های سوپر اکسید دیسموتاز و کاتالاز، تحت تاثیر تنش شوری، افزایش یافتند و این افزایش در توده­ حساس به شوری کرمانشاه بیشتر از سایر توده­ های شلغم بود. بین میزان فعالیت آنزیم های سوپر اکسید دیسموتاز و کاتالاز با مالون دی آلدئید برگ رابطه منفی (**0.88-، **0.91-) وجود داشت. احتمالا در توده کرمانشاه تولید بیشتر آنزیم های آنتی اکسیدان سبب مقاومت و اجتناب از تنش شوری در این توده شده است.

کلیدواژه ها

شوری, پرولین, مورفولوژی, فیزیولوژی, Brassica rapa

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.