تحلیل و بررسی دلالت های ضمنی رمان تنگسیر

نشنه شناسی یکی از نظریه های خوانش متون ادبی است. این دانش به مطالعه نظام مند علل و عواملی می پردازد که در فرآیند تولید و تفسیر نشانه ها دخیل اند. یکی از مباحث مطرح شده در نشانه شناسی، دلالت ضمنی نشانه هاست. که به بررسی معانی تلویحی و غیر مستقیم نشانه می پردازد تنگسیر یکی از موفقی ترین رمان های ادبیات معاصر ایران است. در این رمان بخش بزرگی از وقایع، شخصیت ها، کنش ها، صحنه ها ونام ها، علاوه بر معنای صریح و مستقیم خود، معانی ضمنی و غیر مستقیمی نیز در بر دارند که با واکاوی انها می توان به لایه های زیرین متن دست یافت و سویه های پنهان آن را آشکار کرد. در این نوشتار، کوشیده ایم به بررسی دلالت های ضمنی این رمان بپردازیم. برای این منظور،ابتدا نشانه شناسی و مبحث دلالت های ضمنی به اختصار معرفی شده و سپس دلالت های ضمنی رمان تنگسیر، در سه دسته دلالت های ضداستعماری، جامعه شناختی و اسطوره ای، بررسی شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که دلالت های ضمنی ضداستعماری این رمان، بیشتر به توطیه ودسیسه های استعمارگران انگلیسی در منطقه جنوب ایران اشاره می کند. دلالت های ضمنی جامعه شناختی رمان، جامعه ای را به تصویر می کشد که در آن فقر وفلاکت و ستمگری و ستم پذیری به اوج رسیده است ودلالت های ضمنی اسطوره ای رمان نیز رسم قربانی کردن گاو در آیین میتراییسم و کهن الگوی گذر از آب در اساطیر را تداعی می کند.

کلیدواژه ها:

نشانه شناسی ، دلالت های ضمنی ، تنگسیر ، صادق چوبک