بررسی تحلیلی پارچه های سفید دوزی نیمهی اول سدهی نوزدهم دوره قاجاریه (با رویکرد بر ایجاد نقش)

بخشی از فرهنگ مردم یک جامعه در ذوق، سلیقه و رویکردهای آنان در پارچه و پوشاک با پیشینه تاریخی و اعتقادات دینیتجلی می ابد. سوزندوزیهای سنتی ایرانی یکی از هنرها ی ملی و صنایع دستی کشورمان است . با استفاده از انواع سوزن ، ضمنبهره گیری از انواع نخ های رنگین یا فلزی، همراه با عملیات تکمیلی دیگر برروی پارچه آثار ارزنده ای را می توان در این هنر پدیدآورد. مهم ترین کاربرد رودوزی های ایرانی، تزیین لباس و پوشاک بوده است. همچنین برای تزیین سجاده، جانماز، جا قرآنی،پوشش برای وسایل منزل نیز کاربرد داشته است. نمونهی سوزندوزی موجود در این پژوهش از نوع سفیددوزی است، یعنیاز نخ سفید جهت نقش اندازی بر روی یک پارچهی سفید استفاده می شود.هدف از پژوهش حاضر بیان نوع و نحوه ی این رودوزی بر روی پارچه های موجود در نیمه اول سده نوزدهم دوره قاجاریه است.دوره فوق اوج هنر رودوزی از نظر مهارت فنی و ریزه کاری با توجه به نمونه های موجود می باشند. به ویژه که تزیینات بر رویلباس و پارچه ها نشان دهنده قدمت هنر این مرز و بوم و جلوه بخشیدن به وقار و شخصیت افراد و هویت ملی و مذهبی آنانبوده است و نشانگر توجه بیشتر مردم به هنرهای تزیینی است.روش این پژوهش استفاده از تحلیل بصری و توصیفی نوع پارچه به کارگرفته شده و نخ و نقش ایجاد شده می باشد. این جستاربه منظور بررسی تغییرات ساختار پارچه وسیر تغییرات تجسمی نقوش در هنگام سوزندوزی و ترکیب بندی آنها در قالبطراحی و تزیین پارچه انجام گرفته است. نتایج، نشانگر آن است که در این نوع دوخت، بافت پارچه مورد نظر فقط با ساختار تاریو پودی عمود بر هم امکان است. برای نقش اندازی بر روی پارچه باید ابتدا شمارش تا ر و پود صورت گیرد سپس کشیدنبخشی از نخ های تار و پود و استفاده ازهمین نخ ها و دوخت نقشمایه ها ، نقش ها شکل می گیرد. دلایل استفاده از این طرح ها و ایننوع سوزندوزی علاوه بر زینت به عنوان عنصری در پارچه، جنبه کاربردی نیز داشته است.