تحلیل دگردیسی اسطوره مهر در شعر آرش کمانگیر سروده سیاوش کسرایی

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش زبان و ادبیات فارسی، دوره: 15، شماره: 44
  • کد COI اختصاصی: JR_PLL-15-44_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 387
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

یوسف نیک روز

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه یاسوج

جلیل خلیلی جهرمی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه یاسوج

چکیده

روایات اساطیری همواره با اشارات و دلالت های رمزگونه و رازآلود همراه بوده است. یکی از این امور شگفتی آفرین، دگردیسی موجودات و پدیده ها به یکدیگر است. دگردیسی به معنای تغییر شکل ظاهری و اساس و هویت شخص یا چیزی با استفاده از نیروی ماوراء الطبیعی است. اسطوره های خدایان و ایزدان ایرانی که به مدد قدرت تخیل انسان خلق می شوند، می توانند به صورت ها و اشکال مختلفی به خصوص شهریاران و پهلوانان زمینی مبدل گردند. تاکنون درباره دگردیسی پدیده های اساطیری و تحلیل آنها و همچنین در مورد اسطوره آرش کمان گیرف کتابها و مقالات متعددی نوشته شده است. منظومه آرش، سروده سیاوش کسرایی به دلیل بازآفرینی و بهره گیری از اصول میتراییسم و اسطوره ایزد مهر و انطباق آن با شرایط جامعه عصر شاعر از چند گانگی رمزآمیزی برخوردار است. از این رو ضرورت دارد در این مقاله با نگاهی نوآورانه و عمیق به این منظومه ابتدا جنبه ها وموارد دگردیسی اسطوره ایزد مهر به آرش بررسی شود، آن گاه به فراخور اندیشه شاعرف موارد تطبیقی با وضعیت جامعه عصر او واکاوی گردد. نگارندگان در این پژوهش که نشان داده اند قدرت شگفت انگیز آرش در دفاع از وطن و شکستن بن بست ها و تحقیر دشمن با استفاده از ابزار خاص اهورایی ناشی از این دگردیسی بوده و توانسته کارکرد مشابهی در عصر شاعر داشته باشد.

کلیدواژه ها

دگردیسی، اسطوره، ایزد مهر، آرش کمانگیر، سیاوش کسرایی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.