بررسی مولفه های زیبایی شناسی آثار هنر اسلامی بر اساس نظرات عرفانی ملا محسن فیض کاشانی و آبراهام مزلو
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: فصلنامه مطالعات هنر اسلامی، دوره: 15، شماره: 35
- کد COI اختصاصی: JR_ISLART-15-35_008
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 486
نویسندگان
دانشجوی دکتری تخصصی زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زاهدان
استادیاردانشگاه آزاد اسلامی ، واحد زاهدان، ایران
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زاهدان، ایران
چکیده
یکی از تغییرات بنیادین که در دو دهه اخیر در بررسی و تحلیل آثار هنری به ویژه شعر به وجود آمده، بهرهگیری از دستاوردهای دانش روانشناسی است. در میان نحلههای متعدد این دانش، مکتب روانشناسی انسانگرایانه اهمیت ویژهای دارد؛ زیرا به توصیف مولفههای مثبت انسانی میپردازد و الگویی برتر از نوع بشر و تواناییهای او ارائه میدهد. در واقع، انسان گرایی، انسان و خودآگاهی را در مرکز توجه می داند و باور دارد که اشخاص حق آزادی، خودشکوفایی و رفتار اخلاقی دارند. در این میان، آبراهام مزلو که سرشناسترین شخصیت مکتب انسانگرایی است، با نظریه خودشکوفایی تحولی ژرف در این گرایش به وجود آورد. تجربه اوج یا عرفانی، یکی از مولفههای پانزدهگانه نظریه اوست که نمود آن در آثار ادبی ایی که بنمایهای عرفانی دارند، به روشنی دیده میشود. خوانش متون ادبی با عنایت به مولفه تجربه اوج، بخشهای پنهان سطح فکری مولفان آثار را آشکار میکند و به جنبههای مغفولمانده آن میپردازد. ملامحسن فیض کاشانی یکی از شخصیتهای ادبی-عرفانی برجسته در گستره ادب فارسی است که در آثار خود به ویژه دیوان اشعار به انسان و نیازهای او توجه شایانی نشان داده است. بازخوانی دیدگاههای او بر اساس نظریه مزلو، در پی بردن به الگوی انسانی مورد نظر فیض کاشانی موثر است. نتایج تحقیق حاضر که با روش توصیفی-تحلیلی نگارش شده است، نشان میدهد که شاخصههایی چون: گشودهشدن افق نامحدود در برابر دیدگان ، وجد و حیرت شدید و احساسی فرامکانی و فرازمانی ، احساس یکپارچگی و بیخویشتنی و گرایش به شعر، عرفان و مذهب ، در آزمودنیهای مزلو و تجربههای تبیینشده از سوی فیض کاشانی مشابه بوده است. همچنین، تجلی این شاخصه ها در هنر اسلامی نمود بارزی یافته است.کلیدواژه ها
ملامحسن فیض کاشانی, مزلو, انسان گرایی, زیبایی شناسی, هنر اسلامی, شعراطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.