مقایسه ی روش های متداول برآورد بار رسوب معلق رودخانه ی کرخه با روش برنامه ریزی بیان ژن

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و توسعه، دوره: 14، شماره: 45
  • کد COI اختصاصی: JR_GDIJ-14-45_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 458
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

صمد امامقلی زاده

دانشیار گروه آب و خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود، سمنان

راضیه کریمی دمنه

دانش آموخته کارشناسی ارشد سازه های آبی، دانشگاه صنعتی شاهرود، سمنان

خلیل اژدری

دانشیار گروه آب و خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود، سمنان

چکیده

برآورد دبی بار رسوبات معلق رودخانه­ها به­دلیل تاثیرگذاری بر طراحی و مدیریت سازه­های آبی، در مهندسی آب، هیدرولیک و محیط زیست مهم می­باشد. تاکنون تلاش­های گوناگونی جهت برآورد دقیق بار رسوبات معلق توسط پژوهشگران انجام شده است که برای مثال می­توان به برقراری رابطه بین دبی جریان و دبی رسوب اشاره نمود. مشکل این روش، عدم قطعیت آن می­باشد. از این­رو، شماری از محققان به­روش­های هوشمند و الگوریتم­های تکاملی، روی آورده­اند. در پژوهش حاضر به­منظور پیش­بینی بار رسوب معلق ایستگاه­های هیدرومتری جلوگیر و پای­پل واقع در بالادست سد مخزنی کرخه، روش برنامه­ریزی بیان ژن مورد استفاده قرار گرفت و نتایج به دست آمده با نتایج روش­های منحنی سنجه رسوب و فائو مقایسه گردید. برای انجام این کار داده­های دبی جریان، دبی رسوب و ارتفاع باران دو ایستگاه بین سال­های 1390-1365 جمع­آوری شد. برای اجرای مدل برنامه­ریزی بیان ژن دو سناریو تعریف گردید. در سناریوی اول از اطلاعات دبی جریان و دبی رسوب ایستگاه­ها استفاده شد و در سناریوی دوم از اطلاعات ارتفاع باران حوضه ی آبریز نیز استفاده گردید. نتایج نشان داد سناریوی دوم عملکرد بهتری در مقایسه با سناریوی اول داشته است. همچنین، مقایسه ی نتایج اجرای این مدل در بخش آزمون سناریوی دوم نشان داد که این روش نسبت به روش­ منحنی سنجه رسوب، میزان خطای RMSE و MAEرا به­مقدار 91% و 94% برای ایستگاه هیدرومتری جلوگیر و 60% و 71% برای ایستگاه هیدرومتری پای­پل کاهش داده است. مقایسه همین نتایج با روش فائو نیز نشان دهنده ی کاهش خطای RMSE و MAE به­میزان 92% و 96% برای ایستگاه هیدرومتری جلوگیر و 85% و 95% برای ایستگاه هیدرومتری پای­پل می­باشد.     

کلیدواژه ها

ایستگاه هیدرومتری پای پل, ایستگاه هیدرومتری جلوگیر, بار رسوب معلق, برنامه ریزی بیان ژن, رودخانه ی کرخه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.