نسبت علم و دموکراسی در مطالعات و فلسفه علم معاصر
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: فصلنامه روش شناسی علوم انسانی، دوره: 25، شماره: 99
- کد COI اختصاصی: JR_MTOD-25-99_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 609
نویسندگان
دانش آموخته دانشگاه اصفهان
دانشگاه مفید
چکیده
علم جدید و دموکراسی مدرن به عنوان عناصر اصلی مدرنیته، با تقویت مولفه های یکدیگر، به آمیزهای بسیار درهم تنیده نائل آمده بودند. اما دهه های پایانی قرن بیستم به سبب شروع اعتراض های اجتماعی نسبت به سیاست علم، و به طور همزمان، شکل گیری چرخش های تاریخی و اجتماعی در فلسفه علم، که به تضعیف واقع گرایی و عینیت معرفت علمی انجامید، شاهد شکل گیری تنش میان علم و دموکراسی بود. دموکراسی خواهان خواستار دخالت در فعالیت علمی از طریق مشارکت در تعیین اهداف، روند ها، و سیاست گذاری های علمی بودند؛ و نخبه گراهای طرفدار استقلال علم با تخصصی دانستن جنبه های آن، خواهان عدم دخالت عموم شدند. مقاله حاضر با کاربست چارچوب مفهومی برآمده از نسبتسنجی وجوه معنایی دوگانه علم، شامل، علم نهادی و معرفت علمی، و دموکراسی، شامل دموکراسی روششناسانه و ارزششناسانه به توصیف و تبیین تعاملات علم و دموکراسی در مطالعات و فلسفه علم معاصر میپردازد. بدین منظور، پس از نیمنگاهی به تاریخ شکلگیری تنش، افزون بر مطالعه و بررسی مهمترین آثار در رابطه با علم و دموکراسی، تبیینی نظاممند و فراگیر از این مناسبات ارایه شده است. مقاله به این نتیجه رسیده که تلقی دوگانه از دموکراسی توانسته است در حوزه علم نهادی، پیروز نزاع با جریانهای نخبهگرا شود، اما کماکان، با تفوق گونهای از واقعگرایی در معرفت علمی، دست روش دموکراتیک از دامان معرفت علمی کوتاه استکلیدواژه ها
معرفت علمی, علم نهادی, روش شناسی دموکراتیک, ارزش شناسی دموکراتیک, فلسفه علم, مطالعات علماطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.