بررسی جایگاه و نقش اجتماعی و فرهنگی قهوه خانه در عصر صفویه
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: همایش ملی شکلات،قهوه و شیرین کننده های طبیعی
- کد COI اختصاصی: CCNS01_114
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 2031
نویسندگان
استاد گروه تاریخ دانشگاه اصفهان
دانشجوی دکتری تاریخ تشیع دانشگاه اصفهان
چکیده
هدف: هدف پژوهش شناخت جایگاه و نقش اجتماعی و فرهنگی قهوه خانه در عصر صفویه، از طریق بررسی بازتاب کارکردهای آن است. اهمیت این موضوع به این امر بازمیگردد که تاریخ دقیق ورود قهوه و مصرف آن به کشور ایران مشخص نیست اما براساس آنچه از بیان نقل قولهای مستقیمی که از سفرنامه های سیاحان اروپایی گرفته شده است، میتوان نتیجه گرفت در عصر صفویان و به ویژه در عصر شاه عباس اول (حک:996-1038 ه.ق1587/1629/م)، قهوه خانه ها در چندین شهر، به خصوص شهر اصفهان رونق ویژهای داشته است. این قهوه خانه ها در عصر صفویه کارکردهای اجتماعی و فرهنگی داشته که مهمترین مکان برای عموم مردم، هنرمندان و شعرا بوده است. پژوهش حاضر به دنبال یافتن پاسخ این پرسش است که شالوده ساختاری و کارکردی قهوه خانه ها در دولت صفوی چه بود روش: این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی ضمن توجه به ضرورت کاربرد رویکردهای جامعه شناختی در تحلیل پدیده های تاریخی و برپایه منابع کتابخانه ای سامان یافته است.یافته ها: قهوه خانه ها در آغاز، محفلی برای گرد آمدن مردم خوشگذران از قشرهای مرفه جامعه، ادیبان و شاعران و رجال درباری کشوری و لشکری بود. همزمان با ریشه گرفتن قهوه خانه میان توده مردم و توسعه یافتن آن در همه شهرها، مردم از هر طبقه و گروه بخصوص اهل کار و صنعت و پیشه به آن روی می آوردند. در مجموع، کارکردهای قهوه خانه ها را از یک منظر میتوان به دو دسته کارکردهای اجتماعی و فرهنگی تقسیم بندی کرد.نتیجه گیری: نتایج نشان میدهد از منظر کارکرد اجتماعی، انواع سرگرمی و بازیها، از جمله نقالی (سخنوری، شاهنامه خوانی، ابومسلم خوانی، حمزه خوانی)، ترنا بازی، بازیهای گنجفه، تخم مرغ، تخته نرد، آس، پیچاز، کسب خبر از حوادث اتفاقیه شهر، رفع اختلافات و نظایر آن، در قهوه خانه ها رایج بود. همچنین از منظر کارکرد فرهنگی، عدم علاقه پادشاهان نخستین صفوی به شعر، شکل گیری طبقه متوسط جامعه در این عصر و نیاز به ادبیات و هنر متناسب با خود ازجمله عواملی است که باعث عمومیت شعر و رشد شعر مردمی در عصر صفوی در قهوه خانه ها شد.کلیدواژه ها
مردم، سرگرمی و بازیها، شاعران، شعر، قهوه خانه، صفوی.مقالات مرتبط جدید
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.