وجه ایدئولوژیک برتر در روایات شاهنامه بر مبنای چهارروایت: زال و رودابه، رستم و سهراب، رستم اسفندیار و خسرو و شیرین
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: هفتمین همایش ملی متن‌پژوهی ادبی با عنوان نگاهی تازه به ادبیات کودک و نوجوان
- کد COI اختصاصی: MATNPAGOOHI07_151
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 925
نویسندگان
دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی
استاد دانشگاه شهیدباهنر کرمان،
استادیار دانشگاه شهیدباهنر کرمان،
چکیده
کانونی سازی از مولفه های روایتشناسی است که در جایگاه واسطه ای میان خواننده و متن، قرار میگیرد و آگاهی و اطلاعات متنی از طریق نوع نگرش و نظرگاه او با صدای راوی به مخاطب عرضه میشود. در کانونی سازی بنا به نوع عاملی که درون روایت است یا بیرون آن و نیز نوع شخصیتی که این عمل را برعهده دارد، وجوه کانونی سازی چون: ادراکی، روانشناختی و ایدئولوژیکی؛ با درجات گوناگونی به ادراک خواننده و مخاطب میرسد که از این مسیر، تاثیرگذاری متفاوتی دربرخواهد داشت. در این میان وجه ایدئولوژیکی در جایگاه مدخلی برای نشاندادن جهان بینی ها و نگرش های شخصیت ها و راوی نسبت به جهان حقیقی و جهان داستانی، به طرق گوناگون گفتار و کردار و رفتار در متن نمود پیدا میکند. شاهنامه فردوسی هم در جایگاه یکی از کهن ترین متون روایی فارسی، آکنده از این مولفه خاص روایی است که در روایت کردن داستانها و پیرفت های متعدد، نشانی مبرهن از این مبحث دارد. این پژوهش درنظردارد با به کارگیری موضوع کانونیسازی در روایت، خاصه وجه ایدئولوژیک آن را مورد تحقیق قرار دهد و بدین گونه به جهان بینی برتر در سراسر روایات: زال و رودابه، رستم و سهراب، رستم و اسفندیار و خسرو و شیرین و- توسعا شاهنامه- دست یابد. با سندکاوی و تجزیه و تحلیل داده های یافته شده، نتایج قابل تاملی حاصل آمد؛ تقدیرباوری و حاکمیت مطلق آن بر زندگی آدمی و همچنین ناگریزی انسان از مرگ و عدم غمخواری بر گذشته و مردگان، وجه ایدئولوژیکی غالب در تمامی روایات بررسی شده و شاهنامه است.کلیدواژه ها
روایت، کانونی سازی، وجه ایدوئولوژی، شاهنامه فردوسی.اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.