کارکرد مفهومی و زیبایی شناسی عناصر حماسی و اساطیری شاهنامه در دیوان سید حسن دهلوی
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: دومین همایش بین المللی زبان و ادبیات فارسی
- کد COI اختصاصی: ADABICONF02_148
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 617
نویسندگان
استادیار پژوهشگاه علوم انسانی
چکیده
شاهنامه حکیم فردوسی یکی از مهم ترین کتبی است که منشا تلمیحات ایرانی در ادبیات فارسی قرار گرفته و بر مبنای آن اسطوره های زیادی وارد شعر فارسی شده است و شاعران با بهره گیری از این تلمیحات کوشیده اند بر غنا و تاثیر کلام خود بیفزایند. سید حسن غزنوی از شعرای فارسی زبان قرن هفتم و هشتم هندوستان نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. وی اگرچه بیشتر به واسطه غزلیاتش که یادآور غزلیات سعدی است، شناخته می شود، اما تقریبا در همه قالب های شعر فارسی، از جمله مثنوی، ترکیب بند، مستزاد، قطعه و رباعی نیز شعر سروده است. و به گواهی ابیات دیوانش، با شاهنامه و داستانهای آن به خوبی آشنایی داشته و به نظر می رسد این داستانها در روزگار وی نیز رایج بوده است. در بررسی سیر تلمیح در ادبیات فارسی، دهلوی در دوره ای شعر سروده که تلمیحات اسلامی و تلمیحات ایرانی و اسطوره ای، به موازات هم در آثار ادبی به کار گرفته می شدند (شمیسا،1373: 21) و این همراهی در دیوان دهلوی نیز به خوبی مشهود است، اما این پژوهش بر روی تلمیحات اسطوره ای و شاهنامه ای اشعار او متمرکز است؛ ازاین روی نویسنده مقاله، پس از بررسی دیوان حسن دهلوی و استخراج ابیاتی که حاوی اشاره به شخصیت های اسطوره ای و شاهنامه ای است، آنها را طبقه بندی کرده، سپس کارکرد این عناصر را بر اساس بافت متن، مورد بررسی و تحلیل قرار داده و به این نتیجه دست یافته است که دهلوی در دیوانش از نام و سرگذشت پانزده شخصیت شاهنامه ای به منظور ستایش شجاعت ممدوح و شکوه و عظمت حکومت او، پند و اندرز مخاطب و گاهی تصویرسازی، بهره برده است.کلیدواژه ها
حسن دهلوی، تلمیحات اسطوره ای و شاهنامه ای، ممدوح، مدح، تصویرمقالات مرتبط جدید
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.