اخلاق حکمرانی در شاهنامه حکیم فردوسی
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: سومین همایش ملی زبان،ادبیات و بازشناسی مشاهیر و مفاخر
- کد COI اختصاصی: ICLP03_168
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 734
نویسندگان
استادیار دانشگاه فردوسی مشهد دانشکده الهیات- گروه آموزشی ادیان و عرفان تطبیقی
چکیده
شاهنامه حکیم فردوسی، یکی از مهمترین آثار حماسی جهان و برجسته ترین منظومه حماسی و ملی ایرانیان، حجم قابل توجهی از میراث کهن دینی، فرهنگی و زبانی ایران باستان را در خود جای داده است. شگفت آن که اگرچه شاهنامه اثری رزمی- حماسی محسوب میشود، ولی سرشار از آموزه ها و مطالب اخلاقی و کاربردی است و مضامین اخلاقی همچون جامه ای زیبنده و برازنده قامت این حماسه دیرسال را پوشانده و زینت داده است. در این منظومه، هنجارها و هشدارهای اخلاقی موکدی برای طبقه حاکم به عنوان قدرتمندترین، اثرگذارترین و مسوول ترین طبقه در میان اقشار مختلف جامعه آمده است. برای مثال، حکمرانان برای توفیق یافتن در امر حکومت، نیاز به آمادگیهایی ویژه دارند و گذشته از احرازصلاحیت فکری و علمی مانند بهره مندی از دانش، هوش و فرهنگ، علم سیاست و کشورداری، بایستی به حلیه اخلاق آراسته و به هنجارها و قواعد اخالقی خاص طبقه خود نیز پایبند باشند. در حقیقت، اخلاق تضمین کننده مصونیت حاکم و حکومت در برابر خطرات و آسیبهای احتمالی و ضامن کامیابی، دوام و بقای وی و ملک اوست. در شاهنامه، خداباوری و خداپرستی، دینداری و خردمندی مبانی و پایه محکم و استوار اخلاقی اند که سایر ارزشها و اصول اخلاقی بر آن وضع میشوند و قوام و دوام مییابند، و فضیلتهایی مثل عدالت گستری و دادگری، راستی، گشاده دستی و بخشش، بردباری و فروتنی، پیروی از نیکی و پرهیز از بدی، پیمانداری و وفای به عهد و قدرشناسی؛ و رذیلت هایی از قبیل ظلم و بیدادگری، دروغ، خشم، تکبر، حرص و آز، پیمان شکنی و حسد در زمره بااهمیت ترین و برجسته ترین اصول اخالقی حکمرانان آمده است. در این جستار در پی آنیم تا پس از ارائه تعریفی کوتاه از اخلاق، با مطالعه و مرور شاهنامه فردوسی ضمن بررسی بایدها و نبایدهای توصیه شده به شاهان و حکمرانان، ام الفضائل و ام الرذائل اخلاق حاکمان را جستجو و مطرح نماییم.کلیدواژه ها
شاهنامه فردوسی، اخلاق، حکمرانی/ شهریاری، فضایل، رذایلمقالات مرتبط جدید
- بررسی ساختار تمثیل در مجنون و لیلی عبدی بیگ شیرازی
- نقد و بررسی کتاب دهکده آدم خواران اثر ژان تولی
- واکاوی نمایشی مولفه های اساسی پست مدرنیسم در نمایشنامه های سم شپارد
- بررسی تطبیقی واژگان کردی پهله ای رایج در جنوب استان ایلام (آبدانان) با پهلوی باستان
- بررسی تطبیقی کهن الگوی قهرمان در شاهنامه فردوسی و اسطوره های یونان بر اساس الگوی سفر قهرمان جوزف کمپبل
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.