اخلاق حکمرانی در شاهنامه حکیم فردوسی
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: سومین همایش ملی زبان،ادبیات و بازشناسی مشاهیر و مفاخر
- کد COI اختصاصی: ICLP03_168
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 704
نویسندگان
استادیار دانشگاه فردوسی مشهد دانشکده الهیات- گروه آموزشی ادیان و عرفان تطبیقی
چکیده
شاهنامه حکیم فردوسی، یکی از مهمترین آثار حماسی جهان و برجسته ترین منظومه حماسی و ملی ایرانیان، حجم قابل توجهی از میراث کهن دینی، فرهنگی و زبانی ایران باستان را در خود جای داده است. شگفت آن که اگرچه شاهنامه اثری رزمی- حماسی محسوب میشود، ولی سرشار از آموزه ها و مطالب اخلاقی و کاربردی است و مضامین اخلاقی همچون جامه ای زیبنده و برازنده قامت این حماسه دیرسال را پوشانده و زینت داده است. در این منظومه، هنجارها و هشدارهای اخلاقی موکدی برای طبقه حاکم به عنوان قدرتمندترین، اثرگذارترین و مسوول ترین طبقه در میان اقشار مختلف جامعه آمده است. برای مثال، حکمرانان برای توفیق یافتن در امر حکومت، نیاز به آمادگیهایی ویژه دارند و گذشته از احرازصلاحیت فکری و علمی مانند بهره مندی از دانش، هوش و فرهنگ، علم سیاست و کشورداری، بایستی به حلیه اخلاق آراسته و به هنجارها و قواعد اخالقی خاص طبقه خود نیز پایبند باشند. در حقیقت، اخلاق تضمین کننده مصونیت حاکم و حکومت در برابر خطرات و آسیبهای احتمالی و ضامن کامیابی، دوام و بقای وی و ملک اوست. در شاهنامه، خداباوری و خداپرستی، دینداری و خردمندی مبانی و پایه محکم و استوار اخلاقی اند که سایر ارزشها و اصول اخلاقی بر آن وضع میشوند و قوام و دوام مییابند، و فضیلتهایی مثل عدالت گستری و دادگری، راستی، گشاده دستی و بخشش، بردباری و فروتنی، پیروی از نیکی و پرهیز از بدی، پیمانداری و وفای به عهد و قدرشناسی؛ و رذیلت هایی از قبیل ظلم و بیدادگری، دروغ، خشم، تکبر، حرص و آز، پیمان شکنی و حسد در زمره بااهمیت ترین و برجسته ترین اصول اخالقی حکمرانان آمده است. در این جستار در پی آنیم تا پس از ارائه تعریفی کوتاه از اخلاق، با مطالعه و مرور شاهنامه فردوسی ضمن بررسی بایدها و نبایدهای توصیه شده به شاهان و حکمرانان، ام الفضائل و ام الرذائل اخلاق حاکمان را جستجو و مطرح نماییم.کلیدواژه ها
شاهنامه فردوسی، اخلاق، حکمرانی/ شهریاری، فضایل، رذایلمقالات مرتبط جدید
- بررسی گذرا بودن عالم محسوسات در رباعیات بیدل دهلوی
- نقش بحران های هویتی در شعر شاعران معاصر ایران: مطالعه ای تطبیقی بر بحران های فرهنگی، جنسی، اجتماعی و زبانی
- بررسی مولفه های نقد اجتماعی مربوط به کودتای ۲۸ مرداد در اشعار نیما و سایه
- هوش مصنوعی و تحول در آموزش ادبیات فارسی: چالش ها و فرصت ها
- علوم و فنون ادبی در عصر هوش مصنوعی: بازتعریف روش های تدریس و پژوهش
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.