تحلیل ساختاری غزل- روایت های سعدی

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: مجله نثر پژوهی ادب فارسی، دوره: 19، شماره: 39
  • کد COI اختصاصی: JR_JLL-19-39_014
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 608
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

امید وحدانی فر

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بجنورد

محمدرضا صرفی

استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان

محمدصادق بصیری

استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

قالب غزل در ادبیات فارسی سابقه­ای طولانی دارد و در ابتدا فقط برای بیان احساسات و عواطف عاشقانه به کار گرفته می­شد. سپس، با شکل­گیری عرفان و تصوف در خدمت اهل عرفان و رمز و رازهای عرفانی قرار گرفت. تحول آشکار این قالب از سنایی آغاز می­شود و در نوع عاشقانه با سعدی به اوج کمال می­رسد. یکی از ویژگی­های سعدی در عرصه غزل­سرایی، بیان روایت در قالب غزل است که این گونه از غزل را غزل- روایت می­نامیم. در این مقاله کوشش شده­است تا نخست، غزل- روایت1 های سعدی طبقه­بندی شود و سپس، به تحلیل ساختاری غزل- روایت­هایی که از نوع گفت­وگو هستند و همچنین به بررسی عناصر متغیر در غزل- روایت­های نوع حکایت پرداخته شود. حاصل این پژوهش چنین بوده­است: از مجموع 701 غزل سعدی، 89 غزل- روایت در میان آن­ها یافت شد که 5 مورد آن از نوع غزل- روایت هایی هستند که عنصر اصلی آن­ها گفت­وگو است. تعداد 27 مورد غزل- روایت­های وصفی و 57 مورد نیز غزل- روایت­هایی هستند که ساختار حکایت دارند. همچنین در این گونه اخیر از غزل- روایت­ها، برخی از عناصر داستان­پردازی؛ نظیر: گفت­وگو، شخصیت، زاویه دید، مکان و زمان نیز مورد بررسی قرار گرفته­است.

کلیدواژه ها

سعدی, غزل, غزل- روایت, ساختار غزل روایی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.