روایات بندهشی، زمینه گفتمانی استعاره های شاهنامه

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: مجله نثر پژوهی ادب فارسی، دوره: 19، شماره: 40
  • کد COI اختصاصی: JR_JLL-19-40_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 320
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیدعلی قاسم زاده

دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

علی قلی نامی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

چکیده

آن­گاه که بخش­های پهلوانی و اساطیری شاهنامه، با برخی واقعیت­های تاریخی و همچنین با حوادث ازلی و بندهشی مقایسه شود، تطابقی معنادار آشکار می­شود. یکی از مواردی که در بررسی­های مربوط به شاهنامه مغفول مانده، تحلیل چگونگی انطباق میان رویدادهای ازلی و مینوی توصیف شده در کتاب بندهش با حوادث پهلوانی و چگونگی تاثر فردوسی از آن بن مایه های اسطوره ای و تبلور آن در زبان استعاری یا مجازی شاهنامه است. بنا بر ادعای این جستار، این انطباق خود یک استعاره بزرگ است که به زمینه گفتمانی ظهور و بروز استعاره نظر دارد. مقاله حاضر به شیوه توصیفی- تحلیلی و الهام از نظریه گفتمانی دریدا تلاش کرده است به بازخوانی جایگاه استعاره در شاهنامه بپردازد. بنابر نتیجه این پژوهش، علاوه بر استعارات بلاغی و عاطفی، استعاره هایی در شاهنامه دیده می شود که نه تنها با قدرت و هنر بیانی فردوسی آمیخته گشته است، متاثر از بنیان های اساطیری و بازنمایی باورهای بندهشنی­است که می توان از آن با عنوان استعارات ارجاعی و فرهنگی یاد کرد. لذا در بازشناسی و بازخوانی روایات اساطیری و پهلوانی شاهنامه باید به زیرساخت گفتمانی استعاره های ارجاعی و فرهنگی بیش از پیش توجه کرد.

کلیدواژه ها

زبان, استعاره, زمینه گفتمانی, شاهنامه, دریدا

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.