دانش بومی و سنتی خوراک: درآمدی بر نشانه شناسی غذا و آداب مربوط به آن از منظر دین
- سال انتشار: 1395
- محل انتشار: دوفصلنامه دانش بومی ایران، دوره: 3، شماره: 6
- کد COI اختصاصی: JR_QJIK-3-6_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 776
نویسندگان
استادیار مردم شناسی دانشگاه شهید باهنر کرمان
استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان
استاد مردم شناسی دانشگاه فدرال کازان روسیه.
چکیده
امروزه بحث خوراک، مشخصات و کارکردهای آن در قلمرو فرامادی، امری غریب و خالی از پشتوانه علمی قلمداد شده؛ به گونهای که در دیدگاه بسیاری از مردم، حوزه خوردنیها در مسئله حلال و حرام و تاثیراتی که بر جسم و سلامتی انسان میگذارد خلاصه شده است. به اعتقاد برخی، ورود دین در حوزه خوراک، فعالیتی غیر علمی و خرافی پنداشته میشود؛ در حالی که از منظر دین، یکی از وظایف عمده صاحبان رسالت الهی، تمرکز بر خوراک به عنوان یکی از واسطههای حل بسیاری از مسائل فرهنگی و اجتماعی است. آنچه در فرهنگ تغذیه دینی نقش برجستهای دارد و در نقطه کانونی این پژوهش نیز قرار میگیرد، توجه اسلام به خوراک، به مثابه یک نظام نشانهای و نمادین در روابط انسانها با یکدیگر و با خداوند است. در این پژوهش، تلاش شده است با الهام از چارچوب نظری تفسیرگرایی و نشانه شناختی، و بررسی عمیق در آموزههای دینی و با کمک ابزار مصاحبه،نقشهای نمادین غذا و همسفرگی را در ساختار فرهنگ تغذیه اسلامی مردم بخش لالهزار از توابع شهرستان بردسیر (استان کرمان)شناسایی کنیم و نشان دهیم که مفاهیمی را که اسلام با توجه به نقش های نمادین غذا به جامعه القا نموده، آرمانی کاملا نظری نیست؛ بلکه غذا و سفره غذا یکی از بهترین زمینههای انتقال مفاهیم دینی در فرهنگ اسلامی محسوب شده و خداوند و بزرگان دین اسلام با استفاده از این قدرت نمادین غذا، عمیقترین مفاهیم انسانی و دینی را در ابعادی به کوچکی یک سفره غذا به مخاطبان خود منتقل نمودهاند؛ مفاهیمی چون تواضع، قناعت، پیوند اجتماعی، روابط اجتماعی، برابری اجتماعی، و یکسانی طبقاتی.کلیدواژه ها
سفره غذا, فرهنگ تغذیه اسلامی, نقش های اجتماعی غذا, نشانه شناسی غذااطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.