ارزیابی حساسیت اراضی منطقه جازموریان به بیابان زایی
- سال انتشار: 1395
- محل انتشار: فصلنامه سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی، دوره: 7، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_GIRS-7-4_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 449
نویسندگان
دکتری بیابان زدایی، گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشگاه جیرفت
دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
استادیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه جامع امام حسین (ع)
دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده
بیابان زایی پدیده ای است که براثر فرایندهای اقلیمی و فعالیت های بشری در مناطق خشک و نیمه خشک رخ داده و سبب کاهش توان تولیدی اکوسیستم و زوال پتانسیل اراضی می گردد. در این پژوهش، پتانسیل بیابان زایی حوزه آبخیز جازموریان با استفاده از مدل حساسیت تخریب اراضی (ESAs) مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور، ابتدا نقشه واحدهای کاری با استفاده از روش طبقه بندی بیشترین شباهت از تصاویر چند طیفی سنجنده OLI ماهواره لندست 8 (سال 2015) استخراج گردید. سپس در هر واحد کاری، شاخص های مربوط به هر یک از معیارهای اقلیم، خاک، پوشش گیاهی و مدیریت بر اساس روش شناسی مدل و نظر کارشناسی ارزش گذاری شد و از میانگین هندسی شاخص های مربوط به هر یک از معیارها، وضعیت بیابان زایی بر اساس آن معیار و از میانگین گیری هندسی معیارها، نقشه وضعیت فعلی بیابان زایی ترسیم گردید. نتایج حاصل از ارزیابی، دامنه ارزش ESAs به دست آمده را در محدوده 46/1 تا 72/1 برآورد نمود که بیانگر پتانسیل بحرانی بیابان زایی در منطقه می باشد، به طوری که 3136 و 12299 کیلومتر از وسعت منطقه، به ترتیب در طبقه بحرانی (C2) و (C3) طبقه بندی شده است. اراضی شور و رسی (83/1=ESAI)، پلایا (78/1=ESAI) و نواحی ارگ و تپه ماسهای (72/1=ESAI) بیشترین امتیاز را کسب نموده اند که نشان از حساسیت بالای این نواحی به بیابان زایی می باشد. همچنین دو معیار کیفیت اقلیم و مدیریت بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده اند، لذا در اولویت قرار دادن این معیارها و افزایش سهم آن ها در خصوص ارائه مدل های منطقه ای و روش های ارزیابی بیابان زایی در منطقه و تدوین برنامه های مدیریتی بیابان زدایی، از ضرورت بیشتری برخوردار است.کلیدواژه ها
اقلیم, تخریب اراضی, کاربری اراضی, جازموریاناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.