تحلیلی بر نگرانی روس ها از نفوذ آلمان در ایران در جنگ جهانی اول از منظر روزنامه آچیق سوز

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات تاریخی جنگ، دوره: 2، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_HSW-2-3_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 354
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدعلی رنجبر

دانشیار بخش تاریخ دانشگاه شیراز

فرهاد نوبخت

کارشناس ارشد تاریخ ایران اسلامی از دانشگاه شیراز

چکیده

مقاله حاضر نگرانی روس­ها از نفوذ آلمان در ایران در خلال جنگ جهانی اول را از منظر روزنامه آچیق­ سوز مورد بررسی قرار داده است. با عنایت به اینکه این روزنامه، یکی از مهم­ترین روزنامه ­های قفقاز در سال­های بین 1915 تا 1918 بود، تحلیل رویکرد آن نسبت به مساله نگرانی روس­ها از نفوذ آلمان در ایران می­تواند آگاهی­های دست­ اولی از این موضوع در اختیار بگذارد. بنابراین، هدف از این پژوهش تحلیل نحوه­ی بازتاب نگرانی روس­ها از نفوذ آلمان در ایران در یکی از مهم­ترین نشریات قفقاز در دهه اول قرن بیستم و هم­چنین بازخوانی آن است. برای دستیابی به این هدف، جستار حاضر درصدد است به این پرسش پاسخ دهد که روزنامه آچیق­ سوز نگرانی­های روس­ها از نفوذ آلمان در ایران را چگونه بازتاب داده و مهم­ترین این نگرانی­ها چه بوده است فرض بر آن است که روزنامه آچیق­سوز و سردبیر آن محمدامین رسول­ زاده رویکردی متمایل به آلمان­ها در بازتاب نگرانی­ های روسیه از نفوذ آلمان در ایران داشت. یافته­های پژوهش نشان می­دهد، این روزنامه با وجود همه فشارها از سوی اداره سانسور، از هیچ تلاشی در افشای سیاست استعماری روسیه در ایران و همراهی غیر مستقیم با هواداران آلمان، فروگذار نمی­کرد. هم­چنین، مهم­ترین نگرانی­های روسیه درباره نفوذ آلمان در ایران طی سال­های 1915 تا 1916 را در پنچ حوزه، عدم اعتماد روسیه به بی­طرفی ساختار سیاسی و اجتماعی ایران، تحرکات آلمان­ها در همدان و کرمانشاه، استفاده آلمان­ها از حربه پان­اسلامیسم، همکاری ژاندارمری با آلمان­ها و اشتباهات روسیه در قبال ایران را مورد توجه و بررسی قرار داده است.  

کلیدواژه ها

روزنامه آچیق ­سوز, محمدامین رسول­ زاده, ایران, روسیه, آلمان, جنگ جهانی اول

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.