علی آرانی زاده - پژوهشگاه نیرو، تهران، ایران
همایون برهمندپور - پژوهشگاه نیرو، تهران، ایران
مونا رنجبر - پژوهشگاه نیرو، تهران، ایران
محمدسعید میثاقیان - پژوهشگاه نیرو، تهران، ایران

با توجه به گستردگی تجارت خارجی برق در عرصه بین المللی و تبدیل شدن آن به یک کالای مهم تجاری در تعاملات اقتصادی بین کشورها، انرژی الکتریکی به یک ابزار قدرتمند اقتصادی تبدیل شده است که تاثیر قابل ملاحظهای در تجارت خارجی کشورهای مختلف دارد. کشور ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی مطلوب، قابلیت تبدیل شدن به هاب انرژی الکتریکی در منطقه را دارد. اما لازم است نقشه کلی از برآوردهای تولید و مصرف برق در کشورهای منطقه در آینده ترسیم گردد تا بتوان با استناد بر این نقشه، مسیرهای انتقال توان الکتریکی خصوصا با ظرفیت های بالا و با محوریت ایران را استخراج نمود. برای شناسایی مسیر کریدورهای انتقال توان الکتریکی با ظرفیت بالا، دو عامل مهم برای تعیین شارش توان بین کشورها وجود دارد. عامل اول تغییر فصول سال از فصل گرم به فصل سرد است که در این شرایط علاوه بر تغییر تولید سبد نیروگاهی کشورها و همچنین تغییر در برنامه ریزی تولید آنها، وضعیت مصرف در هر کشور نیز تغییر میکند. عامل دوم ناشی از منحنی بار روزانه و ساعات اوج مصرف در کشورها میباشد که با توجه به گستردگی کشورها در پهنه طول جغرافیایی، این وضعیت نیاز به تحلیل جامعی خواهد داشت. در این مقاله، با در نظر گرفتن کشورهای هممنطقه با ایران و بررسی مازاد تولید و نیاز مصرف آنها در سالهای آتی، به قطب بندی کشورهای منطقه به ازای فصول گرم و سرد پرداخته شده است. همچنین با تکیه بر شاخص های تصمیم ساز، مناسبترین مسیرها برای انتقال توان در هر فصل و با محوریت ایران معرفی شده اند. در ادامه با توجه به طول جغرافیایی کشورهای موردنظر و تاثیر پهنه این طول جغرافیایی در شارش توان میان کشورها، به تعیین مسیر نهایی جهت انتقال توان با ظرفیت بالا میان کشورهای منطقه و با محوریت ایران پرداخته شده است.

تجارت خارجی برق- هاب انرژی منطقه – قطب تولید و مصرف - شبکه برق منطقه ای- انتقال توان الکتریکی با ظرفیت بالا