توسعه مدل عامل بنیان جهت ارایه راهکارهای بهره برداری پایدار از منابع آب زیرزمینی در بخش کشاورزی: مطالعه موردی

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: هفتمین کنفرانس ملی مدیریت منابع آب ایران
  • کد COI اختصاصی: WRM07_258
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 801
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد جواد عنبری

دانشجوی دکتری دانشکده مهندسی عمران دانشگاه تبریز

مهدی ضرغامی

استاد دانشکده مهندسی عمران و پژوهشکده محیط زیست دانشگاه تبریز

چکیده

برداشت های بی رویه از منابع آب زیرزمینی موجب ایجاد پیامدهای منفی اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی بسیاری در کشور شده است. به دلیل پیچیدگی های سیستم های اجتماعی زیست محیطی، جهت ارایه راهکارهای عادلانه و موثر در حکمرانی منابع آب زیرزمینی ابزارهای سنتی مدل سازی کارایی چندانی ندارند. مدل عامل بنیان، شبیه سازی کامپیوتری با رویکردی جامع نگر از ذینفعان یا همان عامل هایی است که با یکدیگر و با محیط خود بر اساس اصول رفتاری خاص تعامل می کنند. در این مقاله در دشت شبستر صوفیان، رفتار کشاورزان، عوامل نهادی موثر منطقه، آبخوان منطقه و نیز روابط بین آنها مدل شده است. توسعه مدل حاضر در مراحل مختلف با مشارکت ذینفعان از طریق به کارگیری مصاحبه ها و پرسشنامه های نیمه ساختار یافته به دست آمده است. با استفاده از این مدل می توان فهم مناسب تری از سیستم پیچیده مدیریت منابع آب زیرزمینی به دست آورده، با ایجاد فهم بهتر مشارکت ذینفعان را جلب کرده و با تعریف سناریوها در فرآیندی مشارکتی، به راهکارهای بهتر در فرآیند تصمیم گیری دست یافت. در این پژوهش، به عنوان نمونه اثر اجرای پنج سناریو در قالب طرح های ترویج روش های نوین آبیاری، نصب کنتورهای هوشمند، اعطای تسهیلات بلاعوض و ترکیب های آنها بررسی شده است. نتایج نشان می دهد در صورت هماهنگی مناسب نهادها و جلب مشارکت کشاورزان، ضمن افزایش درآمد کشاورزان، می توان میانگین کاهش 25 میلیون مترمکعبی در برداشت از چاه ها ایجاد نمود.

کلیدواژه ها

مدل عامل بنیان، مدیریت منابع آب زیرزمینی، اراضی کشاورزی، حکمرانی آب، مشارکت ذینفعان

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.