شرایط تاسیس نهاد مرجعیت تقلیدشیعه

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه اسلام و مطالعات اجتماعی، دوره: 5، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JISS-5-3_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 580
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محسن صبوریان

دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه تهران

حمید پارسانیا

دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

چکیده

علمای دین، همواره نقش واسط را در انتقال آموزه های دینی به مردم ایفا می کرده اند. با این حال، شکل گیری نهاد واسطه مرجعیت تقلید، به عنوان یک نهاد متمرکز و دارای ساختار و سلسله مراتب، کمتر از دویست سال قدمت دارد. شکل گیری نهاد مرجعیت تقلید با شکلگیری نظریه اجتهاد و تقلید و تکوین و توسعه نظریه تقلید از اعلم پیوند خورده است. این نظریه، با کمک برخی عوامل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، به شکل گیری نهاد مرجعیت تقلید در عالم تشیع منجر شد. از عواملی که به شکل گیری این نهاد کمک کرد، توسعه نظریه اجتهاد و تقلید از اعلم، به دنبال شکست نظری و سایسی اخباریان از اصولیان- در اواخر قرن دوازهم و اوایل قرن سیزدهم هجری- است. علاوه بر آن، تثبیت پرداخت خمس به مجتهدان و مجتهدان اعلم و تمرکز مرجعیت دینی در عتبات عالیات، شرایط لازم اقتصادی و اجتماعی را برای پدید آمدن یک نهاد متمرکز و تا اندازه ای دیوان سالار پدید آورد. تبدیل علمای بلاد به نهاد متمرکز مرجعیت تقلید، نتایج شگرفی در عرصه سیاسی و اجتماعی به دنبال داشت. در این مقاله، به روند تاریخی تحولات فکری و اجتماعی فراهم کننده شرایط شکل گیری نهاد مرجعیت تقلید پرداخته شد.

کلیدواژه ها

اجتهاد، تقلید، مرجع تقلید، نهاد مرجعیت، تقلید از اعلم

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.