بررسی شبهه قماری بودن در مورد معاملات مجموع صفر

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: دوفصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی، دوره: 11، شماره: 21
  • کد COI اختصاصی: JR_IES-11-21_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 497
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهدی صادقی شاهدانی

دانشیار دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق (ع)

سیدمهدی پاک ذات

دانشجوی دکتری مدیریت قراردادهای بین المللی نفت و گاز، دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده

معاملات مجموع صفر معاملاتی هستند که در آن ها زیان یکی از معامله گران در مقابل نفع دیگریاست؛ و درست به همان میزان که فردی سود می برد دیگری ضرر خواهد نمود. کاربرد اصلیمعاملات مجموع صفر مدیریت ریسک است. برخی معتقدند که علت حرام بودن قمار، این است کهمعامله مجموع صفر می باشد و لذا هر معامله مجموع صفر دیگر نیز از نظر اسلام مردود است.در واکاوی مفهوم قمار به این نتیجه خواهیم رسید که از نظر لغوی و در اصطلاح فقها و از نظراحادیث، قمار دارای سه رکن اساسی است: 1 - لعب 2 - مغالبه 3 - مراهنه. از بین این سه رکن، درمعاملات مجموع صفر مراهنه فقط موجود است. مراهنه یعنی گرو گذاشتن وجه معین از سوی دو طرف تا در پایان از بازنده به برنده برسد. مغالبه به معنای این است که هر یک از طرفین قصد و تلاش برای غلبه بر دیگری را داشته باشد که به طور عامیانه برد و باخت نامیده می شود. در معاملات مجموع صفر کسی به دنبال برد و غلبه بر طرف مقابل نیست بلکه همه صرفا به دنبال کسب سودهستند. لعب به معنای کاری است که غرض عقلایی نداشته باشد در حالی که معاملات مجموع صفرلااقل یک منفعت و غرض عقلایی مهم دارند و آن همان پوشش ریسک است. در نتیجه مطابق تعریف غالب فقهای امامیه از قمار، معامله مجموع صفر، قمار نمی باشد.

کلیدواژه ها

قمار، مراهنه، معاملات مجموع صفر، مشتقات مالی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.