ایستایی ادب صوفیانه در ترازوی نقادانه اقبال لاهوری

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: نهمین همایش ملی پژوهش­ های زبان و ادبیات فارسی
  • کد COI اختصاصی: NCNRPL09_018
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 386
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی فتح الهی

دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد

چکیده

هدف این پژوهش، بازجست نگاه نقادانه و نواندیشانه اقبال لاهوری بر آراء صوفیان و حکمای مسلمان است. وی شاعر و متفکر پاکستانی و از شخصیتهای موثر در تجدید حیات دینی و ملی مسلمانان است که برای بیان مقاصد احیاگرانه خود، زبان فارسی را بهکار گرفته است. تامل در افکار معنوی- عرفانی اقبال لاهوری، نشان از صبغه قرآنی اندیشه او دارد. علاوه برآن، اقبال با افکار عرفانی صوفیان بزرگ اسلامی مانند حکیم سنایی، محیی الدین بن عربی، مولوی بلخی و دیگران انس وآشنایی عمیقی دارد. وی عرفان یونانی افلاطون را امری معقول و تهی از ذوق عمل می داند که تاثیر آن سبب رکود ادبیات ملل اسلامی شده است. او به خلاف نگرش مرتاضانه مکاتب عرفانی هندوان که روحیه رخوت را به جوامع شرقی تزریق می کند و به عکس سنت علم و عقل ستیزی و دنیاگریزی صوفیان مسلمان، عواملی همچون علم، عقلانیت، اجتهاد و عملگرایی را در پرتو عشق و شور دینی، برای بازیابی و تقویت عنصر خودی ضروری میداند. این نوشتار با روش توصیفی و تحلیل محتوا میکوشد بازآفرینی سنتهای صوفیانه و اندیشه های شورآفرین عارفان مسلمان را در آثار اقبال لاهوری بپردازد.

کلیدواژه ها

اقبال لاهوری، مفاهیم عرفانی، سنن صوفیانه و عرفان اسلامی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.