رصدخانه نیمروز

  • سال انتشار: 1389
  • محل انتشار: چهارمین کنگره بین المللی جغرافیدانان جهان اسلام
  • کد COI اختصاصی: ICIWG04_100
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 4335
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ایرج افشار سیستانی

ایران شناس

افشین افشار

مدرس دانشگاه جامع علمی کاربردی

چکیده

سیستان که خط نیمروز از آن می گذرد، در خاور ایران قرار گرفته و از روزگاران کهن به انگیزه ی داشتن جایگاه ویژه جغرافیای ارزش ویژه ای از دیدگاه استراتژیک داشته و هم گلوگاه هند و خاور دور به شمار می آمده است.آریاییان ، نیاکان باستانی ما در زمانی بیش از چهار هزار سال پیش، در باره ی پیدایش « ریگ ودا » بر پایه نوشته ی زندگی سخنی بس شگفت گفته اند . کهن ترین رصدخانه ی شناخته شده در سرزمین نیمروز یا سیستان و در شهر زاول برپا گشته و جاودان کث نام داشته است. در روزگار باس تان، ایرانیان نقطه ی مبداء نیمروز را بنابر جایگاه ویژه ی سرزمین سیستان در آن جا گزینش کرده و قراردادند، و این مکان در سال 1767 پ . م، از سوی زرتشت رصد و برگزیده شده است.زرتشت برای آن سیستان را برای ساختن زیج خود برگزید که با دانش ستاره شناسی خود، دریافته بود خط نیمروز یا نصف النهار از آن می گذرد و نیم کره ی شمالی زمین را به دو بخش برابر جدا می سازد و هنگامی که در سیستان نیمروزمی شود، تمام نیم کره ی شمالی روز است.نیمروز مبداء »چند جا عوض کرده و همراه با مراکز قدرت جهان جابجا شده است . بعدها نیمروز به جزیره ی خالدات برده شد . اروپایی ها تا آخر سده ی هفدهم میلادی، نصف النهار جزیره ی وهمی خالدات را به عنوان آغاز نقطه ی نیمروز می شناختند، بعدها پاریس نقطه ی نیمروز شناخته شد و در پایان ، به سال 1912 م، نقطه نیمروز بدون هیچ دلیل قابل پذیرش علمی و جغرافیایی، به شهرک گرینویچ در هشت کیلومتری شهر لندن برده شد و هم اکنون خط فرضی آن ازآکادمی سلطنتی علوم دریایی انگلستان در شهرک گرینویچ می گذرد.جهانیان اگر بخواهند براستی مبدائی برای مدارها و نصف النهارهای خود در جهان داشته باشند، همانا « نیمروز » یا سیستان است، نه گرینویچ انگلستان و نه پاریس فرانسه، اما متاسفانه زور برداشتن و حقیقت چیره شده است.

کلیدواژه ها

خط نیمروز، سیستان، زرتشت، جاودان کث، جزیره ی خالدات، پاریس، گرینویچ، انگلستان

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.