تدوین مدل تخصیص عادلانه کمی و کیفی آب در سیستم های رودخانه – مخزن: کاربرد روش بهینه سازی سناریوها

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: مجله آب و فاضلاب، دوره: 29، شماره: 114
  • کد COI اختصاصی: JR_WWJ-29-114_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 629
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیدحسین افضلی

استادیار بخش مهندسی عمران و محیط زیست، دانشکده مهندسی، دانشگاه شیراز

ناصر طالب بیدختی

استاد بخش مهندسی عمران و محیط زیست، دانشکده مهندسی، دانشگاه شیراز

عاطفه پویا

دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی عمران- محیط زیست، بخش مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه شیراز

محمدرضا نیکو

استادیار بخش مهندسی عمران و محیط زیست، دانشکده مهندسی، دانشگاه شیراز

چکیده

مدل تخصیص عادلانه کمی و کیفی آب در سیستم های رودخانه - مخزن امکان تصمیم گیری در مورد مقدار تخصیص آب را با لحاظ اثرات بلندمدت جنبه های هیدرولوژیکی، اقتصادی و زیست محیطی، فراهم می نماید. تخصیص آب بر اساس سه معیار عدالت، بهره وری و پایداری، با در نظر گرفتن عدم قطعیت در پارامترهای هیدرولوژیکی انجام می شود. در این روش، ابتدا مدلی برای تخصیص کمی - کیفی بر اساس سه معیار ذکر شده در مدل بهینه سازی GAMS توسعه داده شد. با شناسایی عدم قطعیت موجود در داده های ورودی، بر مبنای روش بهینه سازی سناریو، سناریوسازی انجام شد. برای هر زیر سناریو، مقدار تخصیص آب به وسیله مدل ابتدایی تعیین شد و سپس به وسیله مدل ردیاب، مقدار تخصیص آب در هر سناریو به دست آمد. کارایی روش پیشنهادی برای سیستم رودخانه-مخزن رودبال، در حوضه آبریز رودخانه رودبال در جنوب شرقی استان فارس واقع در جنوب ایران، ارزیابی شد. پس از بررسی های انجام شده مشخص شد، پارامتر دارای عدم قطعیت در منطقه، میزان آورد رودخانه و بحرانی ترین پارامتر کیفی، غلظت TDS است. با توجه به عدم قطعیت موجود، سه سناریو ترسالی، نرمال و خشکسالی ایجاد شد. نتایج حاصل از به کار گیری مدل پیشنهادی نشان می دهد در سال های تر و نرمال 100 درصد و در سالهای خشکسالی نیز به طور میانگین 91 درصد نیاز آببران تامین می شود. حجم مخزن نیز همواره بیش از کمترین حجم ممکن (30 میلیون متر مکعب) و مقدار TDS در نقاط کنترلی کمتر از 1000 میلی گرم در لیتر (مقدار استاندارد می باشد. مقدار سه معیار در نظر گرفته شده نیز بالاترین مقدار ممکن می باشند. براساس نتایج حاصله، سیستم رودخانه مخزن رودبال، در تامین نیاز آببران بخش کشاورزی، در سال های تر و نرمال مشکلی ندارد و لذا می توان در این سالها آب را به منظور استفاده در سالهای خشک، ذخیره سازی نمود. در سالهای خشک، تخصیص آب بین آببران به گونه ای صورت گرفته است که شاخص های یاد شده دارای بیشترین مقدار باشند و در ضمن حجم ذخیره مخزن به جز در ماه های پایانی افق بهینه سازی به مقدار حداقل نرسد.

کلیدواژه ها

تخصیص کمی و کیفی آب، عدالت، سیستم های رودخانه -مخزن، بهینه سازی سناریوها

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.