واکاوی هجران وفراق درمثنوی معنوی و غزلیات شمس مولانا

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: اولین کنفرانس ملی تحقیقات بنیادین در مطالعات زبان و ادبیات
  • کد COI اختصاصی: CELPA01_144
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 686
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی نجفی

استادیار وهیات علمی دانشگاه فرهنگیان شهید مقصودی همدان

علیرضا آتش زر

دانشجوی کارشناسی دبیری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان شهید مقصودی همدان

چکیده

اشعار مولانا جلال الدین بلخی از دیدگاه های متفاوتی مورد بحث قرار گرفته است. دیدگاه او در مثنوی معنوی و غزلیات شمس تبریزی از ویژگی های خاصی برخوردار است که یکی از مهم ترین مباحث آن عشق می باشد و از آن جایی که عشق دو ویژگی مهم از قبیل وصل و هجران را شامل می شود. در ادبیات فارسی ابیات بیشتری به دوری و جدایی وهجران عاشق و معشوق پرداخته اند یکی از موضوعات کلیدی مثنوی و غزلیات شمس که سرشار از زبان عشق است هجران و فراق و دوری می باشد که تاکنون در این مورد به طور مجزا و جامع در هر دو اثر بزرگ مولوی (مثنوی، غزلیات شمس) پرداخته نشده است. در این پزوهش سعی شده است ضمن بیان معانی عرفانی هجران و فراق و دیدگاه دین اسلامدرمورد هجران، دیدگاه مولانا درمورد جنبه های مختلف هجران در مثنوی و غزلیات شمس همراه با ذکر نمونه و شاهد مثال مورد بررسی قرار گیرد به همین منظور پس از مطالعه ی آثار متعددی درباره ی مولانا و شمس تبریزی، عشق و هجران جایگاه آن را بررسی شده است. ابیات مرتبط با موضوع از مثنوی ابیاتی از غزلیات شمس در معانی مختلف هجراننیز تحلیل و بررسی می شود. در این مقاله به اشکال مختلف هجران به صورت توصیف، شکایت و ستایش و انواع فراق و علل آن شامل دلایل مثبت و منفی و علل بینابین، هجران شمس، پیوند عشق وهجران، سیرهجردنیوی به هجران جاودانی، غیرقابل وصف بودن هجران، آثارمثبت ومنفی هجران وظایف عاشق در هجران یار از جمله: انتظار، صبر، شکر، شکایت، اشتیاق اشاره شده است. از نظر مولانا این درد فراق و هجران و دوری از معشوق است که انسان خام را پخته می نماید و میسوزاند و به اوج لذت عشق می رساند.

کلیدواژه ها

شمس، عشق، غزلیات شمس تبریزی، مثنوی معنوی، هجران

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.