نظر لطف او در آیینه ی مهر آیین ما پژوهشی پیرامون جذبات رحمانی و قابلیت های عرفانی سالک در دیوان حافظ با نگاهی به جبر و اختیار

سال انتشار: 1394
محل انتشار: پژوهشنامه اورمزد، دوره: 8، شماره: 26
کد COI اختصاصی: JR_OURMAZD-8-26_012
زبان مقاله: فارسی
تعداد مشاهده: 467

نویسندگان

دانشیار گروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه پیام نور

کارشناس علوم اجتماعی آموزش و پرورش م ۷ تهران

چکیده

در طریق عرفان سالک برای رسیدن به کمال روحانی به دو نیرو متکی است؛ یکی استعداد و سعی و تلاش خود و دیگری لطف و عنایت حق تعالی عارفان بزرگ بویژه مولانا و حافظ در نگاه به این دو نیرو بیشتر چشم به عنایت الهی و جذبه ی رحمانی او دوخته اند اما از تشویق سالک به بذل تلاش و اظهار طلب در منتهای درجه ی خود، نیز غافل نبوده اند، چه همین تلاش هم به زعم ایشان یاوری توفیق حضرت حق است که داعیه و شوق دیدار محبوب را در دل سالک بر می انگیزد تا مشتاق طریق عرفان گردد. این دو نیرو که یکی جذبه ی رحمانی و دیگری جذبه ی طبیعی است، از دیدگاه جبر و ا ختیار هم قابل بررسی است، به این صورت که سالک اگر به اراده و سعی خود اعتماد کند، گویی برای خویش اختیاری قایل شده و اگر فقط به لطف و جذبه ی او دل بندد و منتظر انتخاب از سوی رحمان باشد، این گونه برداشت می شود که سالک به جبر و سلب اختیار از خود معتقد شده است، حافظ با درک این دو جذبه به طور قاطع اولویت را به جذبه ی رحمانی میدهد و در جنب آن، سالک را نیز به تلاش و بذل کوشش تشویق می کند، چه معتقد است سعی و تلاش سالک هم به عنایت و لطف حق به وقوع پیوسته، پس در هرحال سالک وظیفه دارد میان دو حالت رد و قبول، خوف و رجا، قبض و بسط، امر و نهی و... در نوسان باشد.

کلیدواژه ها

نظر او، جذبات رحمانی، قابلیت های سالک، غزلیات حافظ

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.