پژوهشی درباره تفسیرعرفانی امام صادق علیه السلام

  • سال انتشار: 1375
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های قرآنی، دوره: 2، شماره: 5
  • کد COI اختصاصی: JR_JQR-2-5_014
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 305
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیدمحمدحسین مبلغ

چکیده

درقرن سوم هجری درمحافل عرفانی (صوفیان) کوفه و بغداد، احادیث و روایتهای اخلاقی ، با گرایشهای عرفانی در باره نکات گوناگون مبهم قرآن، شهرت یافت که به امام جعفر صادق(ع) (م: 148ه.ق) نسبت داده شده است. شمار این روایتها در کتاب چاپ شده فعلی به ضمیمه حقایق التفسیر ، به 350 حدیث می رسد، که در محور تفسیر معنوی و باطنی 310 آیه از قرآن کریم وارد شده است.گردآورنده تفسیرروایات یادشده که به شکلی نامنظم و پراکنده درمحفلهای عارفان، مورد بهره برداری اصحاب طریقت، قرار می گرفت، در حدود اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم ه.ق، توسط مورخ معروف وعارف بلند آوازه نیشابور، ابو عبدالرحمن سلمی، تنظیم و ترتیب یافته وبه یکی از معروف ترین کتابهای وی به نام: حقایق التفسیر ضمیمه شد.ابوعبدالرحمن سلمی، که خود بسیاری از تفاسیر قرآن کریم را، که حتی از طریق صحابه وتابعین ودیگر مفسران پس از تابعان رسیده و درآنها تنها به روشن گری و رفع ابهام آیات قرآن از نگاه ظاهر و جنبه های لفظی توجه شده است، قشری و ظاهری می داند، به تفسیر منسوب به امام صادق(ع) و تفسیر ابوالعباس ابن عطاء آدمی بلخی، به دید تکریم و ارجمندی نگریسته ومراد و مقصود خویش را در تفسیر عرفانی قرآن و تبیین بطون و ابعاد معنوی آن جسته است. این حقیقت از سخنان وی درمقدمه حقایق التفسیر ، به روشنی به دست می آید:(هنگامی که اصحاب علوم قشری و ظاهری را دیدم که به طرح و تدوین انواع فایده های قرآنی ، سبقت می جویند[ودر موضوعاتی] از جمله قراءات، تفاسیر، مشکلات واحکام واعراب ولغت و مجمل و مبین وناسخ و منسوخ و... بحث می کنند، ولی هیچ کدام در راه شناخت وبازیابی حقیقت قرآن ، تلاشی نمی ورزند، جز آیات متفرقی که [تفسیرآنها] به ابوالعباس بن عطا نسبت داده شده واز جعفر بن محمد[علیه السلام]نقل شده است.[یا ابن عطا از آن حضرت نقل کرده است] آن هم بدون داشتن ترتیب خاص.

کلیدواژه ها

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.