آنالیز حساسیت روش القای الکترومغناطیسی برای تعیین شوری خاک در مقیاس وسیع

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: فصلنامه آب و خاک، دوره: 30، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_JSW-30-4_022
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 607
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

یوسف هاشمی نژاد

دانش آموخته دکتری فیزیک و حفاظت خااک گروه خاک شناسی دانشگاه تربیت مدرس تهران

مهدی همایی

استاد گروه خاک شناسی دانشگاه تربیت مدرس تهران

علی اکبر نوروزی

استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری تهران

چکیده

پایش و مدیریت خاک های شور مستلزم اندازه گیری دقیق و روزآمد هدایت الکتریکی خاک است. روش مستقیم اندازه گیری در مقیاس وسیع نه تنها مستلزم صرف هزینه زیاد بلکه زمان بر نیز می باشد. لذا استفاده از حسگرهای نزدیک سطح زمین که شوری خاک را با دقتی قابل قبول تعیین کنند، از جهت صرفه جویی در وقت و هزینه حایز اهمیت فراوان می باشند. یکی از این شیوه های نسبتا نوین روش القای الکترومغناطیس می باشد هدایت الکتریکی ظاهری توده خاک اندازه گیری شده به روش القای الکترومغناطیس علاوه بر شوری خاک تحت تاثیر چند ویژگی کلیدی دیگر از جمله رطوبت و مقدار رس خاک می باشد. برای ارزیابی حساسیت القای الکترومغناطیس رطوبت مقدار رس خاک هدایت الکتریکی ظاهری خاک مربوط به 2 سال در منطقه سبزوار اندازه گیری شد. داده های نخست که از آنها برای برازش مدل استفاده شد شامل 82 نقطه اندازه گیری هدایت الکتریکی ظاهری و نمونه برداری خاک بود که در نمونه های اخذ شده هدایت الکتریکی عصاره اشباع، بافت و رطوبت خاک نیاز اندازه گیری شد. نمونه های سال دوم که از آنها برای آزمون مدل استفاده شدز شامل 25 نقطه نمونه برداری و 9 نقطه قرایت هدایت الکتریکی ظاهری در ا طراف هر نمونه بود. در نمونه های سال دوم تنها هدایت الکتریکی عصاره اشبااع خاک اندازه گیری شد. نتایج سال اول نشان داد که بین قرایت دستگاه و هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک همبستگی معنی داری با ضریب تییین 78 درصد برقرار است. هر چند رگرسیون چندگانه خطی با درنظر گرفتن رطوبت و مقدار رس خاک موجب ارتقای ضریب تعیین به حدود 80 درصد شد لیکن تاثیر مقدار رس در این مدل چندگانه معنی دار نبود آنالیز حساسیت نیز نشان دهنده حاسیت بیشتر مدل نسبت به رطوبت خاک در مقایسه با مقدار رس خاک بود. از آن جا که خطا در برآورد رطوبت خاک منجر به خطای قابل ملاحظه ای در برآورد شوری خاک با استفاده از مدل رگرسیون چندگانه می شد، در نتیجه در سال دوم تحقیق مدل رگرسیون خطی ساده آزمون گردید. نتایج نشان داد که استفاده از میانگین قرایت 9 نقطه به جای یک نقطه می تواند همبستگی بین هدایت الکتریکی ظاهری و هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک را تا 98 درصد افزایش دهد در نتیجه با توجه به حساسیت روش به رطوبت خاک دو روش برای افزایش دقت واسنجی پیشنهاد شد: اندازه گیری و واسنجی در شرایط رطوبتی یکسان، تخمین صحرایی رطوبت خاک و تقسیم بندی خاک ها به دو دسته مرطوب و خشک و اشتقاق دو دسته روابط واسنجی متفاوت

کلیدواژه ها

رطوبت خاک رگرسیون چندگانه شوری خاک هدایت الکتریکی ظاهری خاک

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.