بررسی نظام سنتی آبرسانی و آبیاری هم سو با اهداف توسعه پایدار
- سال انتشار: 1388
- محل انتشار: نخستین همایش ملی توسعه پایدار روستایی
- کد COI اختصاصی: FNSSRD01_011
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 3089
نویسندگان
کارشناس برنامه ریزی توسعه روستایی سازمان جهاد کشاورزی
عضو هیئت علمی دانشگاه رازی
عضو هیئت علمی دانشگاه رازی
چکیده
نظام های سنتی آبرسانی و آبیاری بخشی از گنجینه ی ارزشمند دانش سنتی و بومی هر منطقه می باشد که با نیازهای اجتماعی، فرهنگ و محیط زیست پیرامونش در تعادل و پایداری است. از طرفی نابسامانی ها و بحران های زیست محیطی ناشی از طرح های مدرن آبیاری، توجه متفکران و برنامه ریزان توسعه را به اهمیت دانش سنتی و ارزش کاربردی آن معطوف کرده است. از اینرو هدف این مطالعه بررسی نظام های سنتی آبرسانی و آبیاری می باشد. منطقه ی تحقیق روستای دهلق خدابنده لو واقع در شهرستان صحنه انتخاب شد. در این راستا افراد مرتبط با آبیاری و آبرسانی از طریق روش نمونه گیری(Snowball Sampling) مشخص گردید و طی سه مرحله مصاحبه ی عمیق و نیمه سازمان یافته(Semi-Structured)،آگاهی ها و دانش سنتی مربوط به آبرسانی و آبیاری جمع آوری گردید. نتایج پس مقوله بندی و تجزیه تحلیل های پی در پی به شرح زیر می باشد.1- سازمان اجتماعی نظام سنتی آبرسانی و آبیاری ساده و تعداد افراد و گروه های شغلی کمتراست؛2- رابطه ی آب و زمین عامل اصلی تفاوت نظام های آبرسانی و آبیاری می باشد. در این منطقه زمین عامل محدود کننده است.در حالیکه در مناطق مرکزی محدودیت آب داریم؛3- تقسیم آب بر اساس وسعت زمین انجام می گیرد. واحد آن جفت می باشد؛4-دور آبیاری در این منطقه کوتاه است؛5-طول قنات و عمق مادر چاه آن، کمتر از مناطق کویری و مرکزی است؛6-واحد تقسیمات آب پیچیده نبوده و واحدهای کوچکی نظیر جرعه و فنجان ندارد؛7-حقوق و دستمزد افراد آبیار و میراب براساس جفت زمین(واحد زمینی) پرداخت می شود؛8-در گذشته دستمزد افراد سهمی از محصول بوده و هیچگاه حجمی از آب را به عنوان دستمزد نداشتند؛9-اما در زمینه ی باور و اعتقاد های مذهبی شباهت های با دیگر نقاط ایران دارند.نتیجه گیری کلی : در روستای دهلق دو نوع نظام سنتی(دیم وقنات) و نظام مدرن بهره برداری از چاه، به شکل مناسب،هماهنک و پایداری در کنار هم قرار دارند. می توان آن را تلفیقی از دانش سنتی و مدرن (نظام سنتی و مدرن) دانست. البته مهمترین عامل این تعادل و سازگاری را باید در روحیه ی مشارکت و همیاری مردم این روستا جستجو کرد و اینکه مردم این روستا، قنات را جزئی از زندگی و تاریخ خود می دانند.کلیدواژه ها
کاریز(قنات)، آبرسانی،آبیاری، نظام سنتی و دانش بومیمقالات مرتبط جدید
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.