ضمان عاقله از نگاهی دیگر
- سال انتشار: 1394
- محل انتشار: فصلنامه فقه و اصول، دوره: 47، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_FIQH-47-2_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 566
نویسندگان
دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد
دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
مشهور فقیهان امامی بر این باورند که مسیولیت جنایت خطایی محض (دیه) بر عهده نهادی به نام عاقله یعنی خویشاوندان پدری جانی است. این حکم از آغاز با چالش هایی نظیر تضاد با اصل شخصی بودن مسیولیت کیفری روبرو بود که فقیهان را وا داشت تا با ارایه توجیهات متفاوتی، چرایی آن را تبیین کنند. این نوشتار با تکیه بر قواعد، عمومات و اطلاقات قرآنی و با بهره گیری از فقه جواهری در پی اثبات این باور است که این رای، با وجود مخالفانی چون شیخ مفید، اجماعی نیست و عمده مستند مشهور که روایات است، افزون بر تردیدهای جدی به لحاظ سند و دلالت، با عمومات، اطلاقات قرآنی و عقل مستقل، در تضاد است و قدر متیقن ادله روایی که فاقد معارض و مخالف است، ضمان عاقله را تنها در جایی ثابت می کند که عاقله، عهده دار سرپرستی و مواظبت از جانی بوده و یا عرفا مسیول شمرده شود.کلیدواژه ها
عاقله، مسیولیت کیفری، دیه، جنایت خطایی، اصل شخصی بودن مجازاتمقالات مرتبط جدید
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.