سنت فعلی پیامبر(ص) و جایگاه آن در استنباط حکم از دیدگاه فریقین

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: فصلنامه فقه و اصول، دوره: 46، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_FIQH-46-2_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 760
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فاطمه اردستانی

دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه مذاهب اسلامی

عابدین مومنی

دانشیار دانشگاه تهران

چکیده

فعل و رفتار نبوی به عنوان بخشی از سنت، نوعی دلیل و حجت شرعی به شمار می رود. تبیین مفهوم و ماهیت فعل پیامبر(ص) و تحلیل برخورد علمای فریقین نسبت به این دلیل لبی در فرایند استنباط حکم شرعی، جایگاهی مهم در اصول فقه اسلامی دارد. با توجه به نظرات موجود، دو رویکرد کلی درباره افعال پیامبر(ص) وجود دارد؛ رویکرد اول آن که همه افعال حضرت(ص) به جز افعال خاص، تشریعی بوده و بر این اساس همه افعال دال بر حکم شرعی می باشند، و رویکرد دوم آن که با توجه به وجود دو شان تشریعی و غیر تشریعی برای حضرت(ص)، علاوه بر افعال خاص از افعال طبیعی و افعال دنیوی نیز که در زمره افعال غیر تشریعی قرار دارند نمی توان حکم شرعی استنباط و استخراج نمود. اختلاف اصلی قایلان به دیدگاه های فوق ناشی از اختلاف در تقسیم افعال نبوی و صحت این تقسیم بندی است. اما افعال بیانی، مهم ترین افعال صادره از پیامبر(ص) می باشند که صراحتا قابلیت استخراج حکم از آن ها وجود دارد، چنان که در فقه اسلامی خصوصا در بخش عبادات بسیار مورد استفاده قرار گرفته اند. افعال ابتدایی هم نوع آخر از افعال پیامبر(ص) هستند که به دو دسته معلوم الصفه و مجهول الصفه تقسیم می شوند؛ جمهور علمای فریقین در دسته اول قایل به مساوات امت با پیامبر(ص) در حکم بوده، اما در دسته دوم اختلاف رای بسیاری وجود دارد.

کلیدواژه ها

سنت فعلی پیامبر (ص)، شان پیامبر (ص)، استنباط حکم، فریقین

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.