تداوم فرهنگی در نقاشی مدرن عراق بین سال های 1950 و 1980

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: ماهنامه باغ نظر، دوره: 14، شماره: 47
  • کد COI اختصاصی: JR_BAGH-14-47_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 695
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

شکیبا شریفیان

دانشجوی دکتری هنر اسلامی. هنر اسلامی تبریز. تهران، ایران

مهدی محمدزاده

دکتری هنر در ادیان. دانشگاه هنر اسلامی تبریز. دانشگاه هنر اسلامی تبریز

سیلویا نف

پروفسور مطالعات عربی. دانشگاه ژنو

مصطفی مهرآیین

دکتری جامعه شناسی. دانشگاه علوم و تحقیقات. تهران

چکیده

از سال های 1950 ، یعنی آغاز تکوین هنر مدرن عراقی، جریان بازگشت به ریشه ها اندیشه محوری و جدایی ناپذیر از هنرمدرن عراق بوده است. اکثر هنرمندان مدرن نسل اول، از جمله جواد سلیم و شاکر حسن السعید، ایده تداوم فرهنگی وپیوند سنت و مدرنیته و الهام از میراث را محور اصلی آفرینش هنری خود قرار دادند و این رویکرد را به نسل های بعدیمنتقل کردند.پژوهش حاضر علاوه بر توصیف و تحلیل آثار منتخب هنرمندان عراقی در این دوره، سیر تکوین هنر مدرن عراقی را موردبررسی قرار داده و می کوشد به این پرسش پاسخ گوید : چه عوامل اجتماعی- فرهنگی زمینه ساز شکل گیری هنر نقاشیشده اند که در درون خود سعی در ایجاد پیوند میان انگاره ای مدرن و سنتی و تداوم بخشی به سنت دارند. برای پاسخگوییبه این پرسش می کوشیم مبتنی بر نظریه روبرت وسنو، جامعه شناس فرهنگ آمریکایی، به آزمون این فرضیه بپردازیم کهاگرچه شکل گیری و تولید عینی این جنبش ریشه در بسیج منابع دارد، محتوا و جه تگیری هنری این جنبش نقاشی(یعنی تداوم بخشی به سنت در کنار پرداختن به انگاره های مدرن) تحت تاثیر عواملی همچون افق اجتماعی ، بافتگفتمانی موجود و سرمایه فرهنگی این نقاشان تعیین شده است.نتایج حاصل از پژوهش حاضر که به روش تحلیلی- تاریخی به انجام رسیده نشان م یدهد که هنرمندان مدرن عراق بااستفاده از چهار منبع پیشااسلامی یا بی نالنهرینی، اسلامی، مدرن و فرهنگ عامه، نقاشی هایی را خلق کردند که در عینمدرن بودن، عراقی است و می توان آن را به درستی هنر مدرن عراق نامید. تاثیر این منابع را میتوان در قالب فرم و محتوایا به عبارت دیگر در زیبایی شناسی این آثار مشاهده کرد، که از آن میان می توان به کاربرد چشم های درشت و اغراق آمیزسومری، خطوط دورگیری ضخیم رایج در نگارگری عباسی، رنگ های بومی و تعویذها، حروف و خوشنویسی اسلامی، هلال،گنبد و مضامینی چون واقعه کربلا اشاره کرد. می توان گفت هنرمند عراقی از فرم و محتوایی استفاده می کند که پیوند هرچه بیشتر او را با مکان ، که کشور عراق است به تصویر بکشد، چراکه مکان مهم ترین عنصر تامین و حفظ هویت است.

کلیدواژه ها

نقاشی مدرن عراق، هنر اسلامی، هنر پیشااسلامی، فرهنگ عامه، هنر مدرن، بسیج منابع، افق اجتماعی، بافت گفتمانی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.