نقش عقل در فرایند استنباط احکام شرعی از دیدگاه شیعه و اهل سنت
- سال انتشار: 1395
- محل انتشار: فصلنامه تحقیقات جدید در علوم انسانی، دوره: 2، شماره: 6
- کد COI اختصاصی: JR_JHSR-2-6_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 3508
نویسندگان
کارشناس ارشد فقه و حقوق
چکیده
یکی از مهمترین وجه امتیاز انسان بر سایر موجودات، عاقل بودن انسان است؛ زیرا در بسیاری از قوا و حواس انسان با حیوانات مشترک است تنها در عقل است که انسان امتیاز پیدا میکند. از این رو، از منظر معارف اسالمی و آموزههای دینی عقل از جایگاه بسیار رفیعی برخوردار است. مالک ثواب و عقاب، امر و نهی و به طور کلی تکلیف، عقل معرفی شده است.هر چند ظاهر بعضی روایات در مورد عقل متضاد به نظر میرسد؛ زیرا برخی روایات عقل را حجت درونی الهی برای بشر )1 ،)ابزار شناخت خداوند، عامل کسب بهشت، و... معرفی میکند که این تعبیرات حکایت از اهمیت و ارزش عقل دارد، اما بعضی دیگر از روایات عقل را مذمت نموده و آن را ناتوانتر از آن میداند که بتواند در کنار شرع قرار گرفته و در استنباط احکام نقش ایفا نماید )2 ،)ولی باید اذعان کرد: با قدری تامل و دقت ثابت میشود که هیچ گونه تضادی بین این دو دسته روایات نیست؛ زیرا هر کدام ناظر به عقل با حیثیتهای تقییدیای خاصی است. بنابراین عقل یکی از مبانی احکام اسالمی است و در استنباط و استخراج احکام نقش کلیدی را بازی میکند. در حوزه شناخت و ادراک حسن و قبح افعال نیز عقل ید طوال دارد و بر خالف اشاعره که عقل را در ادراک حسن و قبح افعال ناتوان میدانند، بقیه علمای اصولی، حکماء و متکلمین اسالمی این جایگاه را برای عقل قایلاند که صرف نظر از پیام و آموزههای وحی و شرع، عقل این توانای را دارد که خوب یا بد بودن افعال را درک کند، این مطلب یک امر وجدانی است. عالوه بر آن افراد که اصال دین و مذهبی ندارند و به هیچ یک از آیین آسمانی و حتی مکاتب بشری معتقد نیستند نیز میبینیم که خوب یا بد بودن برخی چیزها را درک میکنند.1-امام کاظم (ع) میفرمایند ان اهلل علی الناس حجتین. ججه االظاهره والحجه الباطنه و... خداوند برای مردم دو حجت قرار داده است. ججت ظاهری که پیامبرانند و حجت باطنی که عقل میباشد.2-امام صادق (ع) از جد بزگوارش امام علی (ع) نقل میفرمایند: ان المومن اخذ دین عن ربه ولم یاخذ عن رایه مومن دینش را از پروردگارش اخذ میکند نه از طریق رای ونظر خودش.کلیدواژه ها
عقل، استنباط، شیعه، سنی، قرآن، احکاممقالات مرتبط جدید
- بررسی روابط نوسانی بین بازار سرمایه و بازار ارز با مدل همبستگی شرطی پویا
- مطالعه حقوقی مساله منع تغییر کاربری اراضی از دیدگاه کیفری
- مطالعه حقوقی بررسی اختلافات بین دستگاه های اجرایی در نظام اداری ایران
- سبک زندگی در پرتو قرآن کریم از منظر رهبر انقلاب
- ولقد جاءکم یوسف من قبل بالبینات فما زلتم فی شک مما جاءکم به حتی اذا هلک قلتم لن یبعث الله من بعده رسولا کذلک یضل الله من هو مسرف مرتاب
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.