سید سپهر قاضی نوری - دانشیار سیاست گذاری علم و فناوری، دانشگاه تربیت مدرس
صنم السادات فرنودی - دانشجوی دکترای مدیریت تکنولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
مهدی پاکزاد بناب - کارشناشی ارشد مدیریت تکنولوژی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور

با توجه به اهمیت پژوهش و فناوری در حل مشکلات کشور و توقعی که از آن برای ایفای نقش اهرمی در توسعه ملی می رود، طی چند سال گذشته تاکید زیادی بر روی ارزیابی عملکرد و دستاوردهای این بودجه به وجود آمده است. در همین راستا براساس بند 26 قانون بودجه سال 88، وزارت علوم مکلف به گردآوری گزارش هزینه کرد کلیه اعتبارات پژوهشی بودجه کشور از همه دستگاه ها و ارایه یک گزارش جامع عملکرد به همراه نتایج و دستاوردهای پژوهشی شده بود. لذا فعالیتی چندجانبه در دبیرخانه شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری آغاز گردید که براساس آن، کار طراحی شاخص ها به نویسندگان این مقاله سپرده شد، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران نیز در قالب سیستم سمات مسیول جمع آوری اطلاعات دستگاه ها بر مبنای شاخص های تدوین شده گردید و نهایتا تدوین گزارش و جمع بندی اطلاعات توسط نویسندگان این مقاله صورت پذیرفت. در این مقاله پس از بررسی مبانی و مفاهیم ارزیابی و مطالعه تجربیات کشورهای نمونه در خصوص ارزیابی عملکرد برنامه های تحقیق و توسعه ، اقدام به معرفی شاخص های ارزیابی در قالب مدل نموده و سپس نتایج ذهن کاوی برخی از مسیولین وزارت خانه های منتخب را در خصوص مدل مذکور ارایه داده و نهایتا اطلاعات جمع آوری شده توسط سیستم سمات بر مبنای مدل بازنگری شده ارایه و تحلیل های صورت گرفته بیان خواهد شد. در واقع در این تحقیق براساس مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه، شاخص های ارزیابی بومی در قالب مدل شناسایی گردید و به منظور سنجش روایی از نظر خبرگان در این خصوص استفاده گردید تا امکان پاسخگویی به سوال اصلی تحقیق ارزیابی عملکرد بودجه های پژوهشی کشور فراهم گردد. در واقع این تجربه که برای اولین بار، اطلاعات بودجه پژوهشی کشور، در یک گزارش جمع آوری و تدوین گردد، چه در مرحله تدوین شاخص ها، چه در مرحله گردآوری اطلاعات و چه در مورد نتایج بدست آمده، تجارب فراوانی به همراه داشت که در مقاله حاضر مرور خواهد شد.

ارزیابی عملکرد اعتبارات پژوهشی، شاخص های ارزیابی