حسن تعبیر در زبان وادبیات عربی شیوه ها و انگیزه ها

  • سال انتشار: 1389
  • محل انتشار: دوفصلنامه زبان و ادبیات عربی، دوره: 2، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JALL-2-3_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 383
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی نوروزی

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد، نویسنده مسوول

حمید عباس زاده

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه اصفهان

چکیده

تابو ها مقولات و مفاهیمی است که به واسطه حرمت عرفی یا اجتماعی و دینی از ذکر یااستفاده آن می پرهیزند. این حرمت و ناخوشایندی تابوها، انسان را به پردازش مفاهیم ناخوشایند،زشت، خشن و گستاخانه، در قالبی زیبا ،خوشایند و پسندیده و دور از صراحت لهجه سوق دادهاست که از این شیوه معناپردازی به حسن تعبیر یاد شده است. مقوله حسن تعبیر از آغاز پژوهش های زبانی و ادبی در کانون توجه علمای زبان و منتقدانمسلمان قرار گرفت، به گونه ای که بیشتر آنان به معرفی و نام گذاری و تحلیل شیوه ها و انگیزه هاو گستره معنایی این رفتار زبانی پرداختند. قدما در زمینه نام گذاری این شیوه معناپردازی، گاه برابرنهادهایی به کاربرده اند، مانند التلطف ، و گاه از شیوه های ساخت حسن تعبیر، مانند الکنایه برای نام گذاری آن بهره جسته اند. حوزه معنایی حسن تعبیر در زبان عربی، امور جنسی،رخدادها و پدیده های ناگوار همچون مرگ، بیماری است . رعایت ادب و شرم، کاستن از بارمنفی تعابیر صریح و تلطیف آن، بدبینی و ترس، نزاکت مداری، تفنن و نوجویی و تکریم وبزرگ داشت، مهم ترین انگیزه های این رفتار زبانی را سامان می دهند . این نوشتار، به جایگاه مقوله حسن تعبیر در نقد ادبی، به بازشناسی این رفتار زبانی و انگیزه های کاربرد و شیوه های ساخت آن می پردازد و به فراخور مقام از دیدگاه های قدما نیز بهره خواهد جست.

کلیدواژه ها

حسن تعبیر، تابو، رفتار زبانی، آشنایی زدایی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.