خداکرم قایدی - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بوشهر، بوشهر، ایران
علی ال بویه - استادیار وعضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج، یاسوج، ایران

پناهندگی و پناهنده، از دیدگاه فقهی و اسناد بین المللی متفاوتند. گرچه هم فقه و هم منابع بین المللی، حقوق را برای پناهنده به رسمیت شناخته اند.تقارب در این زمینه بسیار مشکل است ؛ چرا که فضای حاکم بر فقه، و فضای حاکم بر منابع بین المللی معاصر کاملا متفاوت است. با این وجود با اجتهاد و مطابقه می توان نقاط مشترک را یافت و به تفکیک موارد اختلاف پرداخت.از جمله مسایلی که فقه نسبت به آن سخن رانده و حقوق بین الملل نیز از کنار آن نگذشته است، حقوق بیگانگان در کشور پذیرنده است. از جمله بیگانگانی که ممکن است مورد ظلم و ستم قرار گرفته و از حقوق انسانی محروم بمانند؛ چرا این که خیل عظیم انسانی از حمایت سیاسی دولت متبوع خود بی بهره و در دولت پذیرنده نیز بیگانه اند.درقرآن کریم آمده: و اگر یکی از مشرکان به تو پناهنده شد، به او پناه بده تا سخن خدا را بشنود ( توبه/6.(مفاد ماده 12 اعلامیه حقوق بشر اسلامی اینچنین است: هر انسانی بر طبق شریعت، حق انتخاب و انتقال مکن برای اقامت در داخل و یا خارج کشورش را دارد و در صورت تحت ظلم قرار گرفتن می تواند به کشور دیگر پناهنده شود و بر آن کشور پناه دهنده واجب است که با او مدارا کند، تا این که پناهگاهی برایش فراهم شود، با این شرط که علت پناهندگی به خاطر ارتکاب جرم طبق نظر شرع نباشد در این مقاله باروش توصیفی تحلیلی کوشش شده است تا مفهوم پناهنده از دیدگاه فقه و اسناد بین المللی تبیین ،و حقوق پناهندگان در کشور پذیرنده از دیدگاه فقه و منابع بین المللی مورد بررسی قرار گرفته است.

پناهندگی ، پناهنده ، حقوق، اسناد بین الملل ،فقه