محمد شاکر - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
هدایت اله رحیمی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
مریم شاه امیریان - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
سیدمنصور علوی منش - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس

در این تحقیق، عملکرد فنی و اقتصـادی روشهای مختلف تبدیل برنج قهوه ای به برنج سفید در استان فارس و تاثیر آنها بر ارزش غذائی برنج بررسـی شد. در مجموع، شش روش مختلف به عنوان شش تیمار ارزیابی گردید. از شلتوک رقم شمیم (دانه بلند متداول در استان) با رطوبت 10 -8 درصد براساس وزنتر برای اجرای پروژه استفاده شد. در هر تیمار مقدار 300 کیلوگرم شلتوک (برای سـه تکرار) وارد سـیسـتم تبدیل شـد و فاکتورهای مختلف از قبیل : توان مورد نیاز سـیسـتم، شـدت جریان مصرفی، انرژی الکتریکی مصـرفی، ظرفیت سـیسـتم، راندمان تبدیل، درصـد شکستگی و ترک برنج، درصد پروتئین، درصد خاکستر، درصد چربی، مقدار کلسـیم و مقدار آهن اندازه گیری شــد. برای ارزیابی اقتصــادی، از روش تحلیل نهایی منفعت به هزینه، اســتفاده شــد. نتایج ارزیابی فنی نشـان داد که تیمار اسـتفاده از دسـتگاه سـفیدکن سـایشـی افقی + سـفید کن تیغهای، مناسبترین روش تبدیل برنج قهوه ای به برنج سـفید در شلتوک رقم شمیم بود. همچنین در این تیمار، انرژی الکتریکی مصرفی کمتر، ظرفیت سیستم و راندمان تبدیل بیشــتر می باشــد. از نظر ارزش غذایی برنج، نتایج نشــان داد که عناصــر چربی، پروتئین و آهن در تیمارهای مختلف تفاوت معنیداری با یکدیگر داشـتند و بیشـترین مقدار چربی در تیمار 3 وجود داشـت. از نظر پروتئین و آهن بیشـترین مقدار به ترتیب در تیمارهای 6 و 5 وجود داشت. جمعبندی نتایج نشان داد که تیمار 6) شامل: پوست کن غلتک لاستیکی + جداساز شلتوک نوع سینی شکل + سفیدکن سایشی عمودی + صیقل دهنده) نسبت به سایر تیمارها اقتصادیتر میباشد.

ارزش غذائی برنج، برنج سفید، برنج قهوهای، روشهای تبدیل