مهدی قیصری - دانشجوی دوره ی دکتری علوم و مهندسی آبیاری دانشگاه تربیت مدرس
مجید میرلطیفی - استادیار گروه آبیاری و زهکشی دانشگاه تربیت مدرس
محمداسماعیل اسدی - استادیار پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گلستان
مهدی همایی - دانشیار گروه خاکشناسی دانشگاه تربیت مدرس

تاثیر متقابل آب و کود نیتروژنی هم بر عملکرد و هم بر آلودگی منابع آب موثر می باشد. مقدار، زمان و روش استفاده از نیتروژن و آب تاثیر به سزایی در سرنوشت نیتروژن دارد. در این پژوهش تاثیر سه سطح کود نیتروژن شامل 200 (N200)، 150 (N150) و صفر (N0) کیلوگرم نیتروژن در هکتار و چهار سطح آب شامل دو سطح کم آبیاری (W4 , W3) یک سطح آبیاری کامل (W2) و یک سطح بیش از آبیاری (W1) با مدیریت کود – آبیاری از طریق سیستم آبیاری بارانی بر آبشویی نیترات و عملکرد ذرت بررسی گردید. آبشویی نیتروژن نیتراتی (N-NO3) از عمق 60 سانتی متری در سطوح مختلف آب و کود طی دوره رشد گیاه بررسی شد. عصاره خاک در عمق 60 سانتی متری با استفاده از نمونه بردار آب خاک پس از هر آبیاری یا بارندگی از تمام کرت ها تهیه و غلظت نیترات در عصاره استخراج شده اندازه گیری گردید. مقدار نیترات آبشویی شده با استفاده از معادله بیلان جرم محاسبه شد، نیتروژن نیتراتی خاک پیش و پس از کاشت تا عمق 60 سانتی متری و نیتروژن کل گیاه در زمان برداشت اندازه گیری شد. مقدار نیتروژن آبشویی شده از عمق 60 سانتی متری به نیتروژن کل (مجموع نیتروژن اولیه خاک و نیتروژن اضافه شده در کود) در سطوح آبی W4 , W2 , W1 در سطح کودی N200 به ترتیب برابر 5/2، 3/2 و صفر درصد، درسطح کودی N150 به ترتیب برابر 43/2، 2/2 و صفر درصد و در سطح کودیN 0 به ترتیب 6/1، صفر و صفر درصد بدست آمد. آبشویی نیترات در سطوح کم آبیاری مشاهده نشد. اعمال مدیریت کود- آبیاری در سیستم آبیاری بارانی موجب کاهش تلفات آبشویی نیتروژن نیتراتی شده به طوری که بیشترین مقدار تلفاتی آبشویی در تیمارN200W1، 5/2 درصد نیتروژن مصرفی بود.

آبشویی نیترات، آبیاری بارانی، کود-آبیاری و ذرت