نقش معتزلیان شیعه شده در گرایش کلام امامیه به اعتزال

  • سال انتشار: 1391
  • محل انتشار: فصلنامه نقد و نظر، دوره: 17، شماره: 66
  • کد COI اختصاصی: JR_JPT-17-66_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 505
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عباس میرزایی

پژوهشگر پژوشکده کلام اهل بیت (ع) :( پژوشگاه قرآن و حدیث )

چکیده

معتزلیان شیعه شده عنوانی برای برخی از متکلمان شیعی است که سابقه ی تفکر اعتزالی دارند. ابوعیسی وراق، ابن راوندی، ابن قبه رازی، ابن مملک اصفهانی و ابن فسانجس از شخصیت های این دسته از متکلمان هستند. اینان با آگاهی از نظام الاهیاتی معتزلیه اندیشه های امامی را پذیرفتند و در راه دفاع و تبیین آموزه های کلامی امامیه تلاش کردند. این تلاش تغییراتی را در تفکر امامیه و سوق دادن کلام امامیه به اندیشه های اعتزالی به همراه داشت. این مقاله به بررسی این موضوع و راست آزمایی این نظریه پرداخته است. به نظر می رسد عموم جامعه علمی امامیه، به طور غالب، نگاه مثبتی به معتزلیان شیعه شده داشته اند، ولی نمی توان همه ی اینها را به صورت یکسان تلقی کرد. دو شخصیت مطرح این جریان، یعنی ابوعیسی وراق و ابن راوندی، به نحوی از میراث داران کلام امامیه در کوفه و با گرایشات ضد معتزلی هستند. تأکید بر بنیاد فکری امامیه؛ یعنی بحث امامت محور اصلی اندیشه معتزلیان شیعه شده را شکل داده است، ولی این وجه مشترک الزاماً رویکرد کلامی یکسانی را میان آنان، در حوزه ی توحید و عدل در پی نداشته است.

کلیدواژه ها

تاریخ کلام امامیه، معتزلیان شیعه شده، ابوعیسی وراق، ابن راوندی، ابن قبه، ابن مملک اصفهانی، ابن فسانجس

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.